ကမ္ဘာပေါ်က အကြီးဆုံးကျွန်း (သို့) ဂရင်းလန်ကျွန်း အကြောင်းသိကောင်းစရာ

ရေပတ်လည်ဝိုင်းလျှက်ရှိသော ကုန်းမြေကို ကျွန်းဟုဆိုလျှင် အဖရိုယူရေရှား(အာရှ+ဥရောပ+အာဖရိက) ၊ အမေရိက(မြောက်+တောင်အမေရိက) ၊ အန္တာတိက နှင့် သြစတြေးလျှတို့ကိုလည်း ကျွန်းဟု ဆိုရပေမည်။ သို့သော် ၎င်းတို့ကို တိုက်အဖြစ်သတ်မှတ်ထားသဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြီးဆုံးကျွန်းသည် ဂရင်းလန်ကျွန်းသာ ဖြစ်သည်။

နေရာအနည်းငယ်တွင်သာ လူနေထိုင်၍ လူဦးရေသိပ်သည်းမှု အနည်းဆုံးနေရာလည်းဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မြောက်ဖျား အာတိတ်စက်ဝိုင်းအတွင်းသို့ တစ်ကျွန်းလုံးလိုလို ကျရောက်နေသည်။ ဒေဗစ်ရေလက်ကြားနှင့် ဗက်ဖင်ပင်လယ်အော်တို့သည် ဂရင်းလန်ကျွန်းအား မြောက် အမေရိကတိုက်နှင့် ပိုင်းခြား၍ထားလေသည်။ ဂရင်းလန်၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ လူသားတို့၏နယ်မြေ(Land of People ) ဖြစ်သည်။

ဂရင်းလန်ကျွန်း၏ ဧရိယာမှာ စတုရန်းမိုင် ၈၄ဝဝဝဝ မျှ ဖြစ်သည်။ အလျားမှာ မိုင် ၁၆ဝဝ ခန့်၊ အနံမှာ မိုင် ၇ဝဝ ကျော်ခန့် ဖြစ်သည်။ တစ်ဝက်ကျော်မျှသော မြေမျက်နှာပြင်ကို ထုထယ်ကြီးမားသော ရေခဲပြင်ဖုံးလွှမ်းနေသောကြောင့် တောင် ထိပ်များသာလျှင် ကွက်ကြား၊ ကွက်ကြားအားဖြင့် ရေခဲပြင် ပေါ်မှ ထိုး၍ ထွက်နေသည်။

တစ်ကျွန်းလုံး၏ နေရာ ၈၅% ခန့်ကို ရေခဲပြင်များဖုံးလွှမ်းလျှက်ရှိသည်။ ထိုရေခဲပြင်သည် နှစ်စဉ်တန်ချိန် ကုဋေ ၁ဝဝ ကျော်မျှလေးသော ရေခဲများကို ပင်လယ်ထဲသို့ ယူဆောင်ခဲ့သဖြင့် ပင်လယ်၌ မျောနေသော ရေခဲတောင်ကြီး များသည် ခရီးသွားသင်္ဘောများကို အန္တရာယ်ပြုနိုင်သည်။

ဂရင်းလန်၏ ကမ်းရိုး တန်းမှာ ကျောက်ထူထပ်၍ ကုန်းမြေတွင်းသို့ ရှည်လျားစွာ ဝင်နေသော ဖီအော့ခေါ် ရေမြောင်းကြီးများဖြင့်ပြည့်နှက်လျက်ရှိ သည်။ဂရင်းလန်၏အရှေ့ဘက်ကမ်းခြေ၌ ရေအေးစီးကြောင်းတစ်ခု ဖြတ်၍ စီးနေသည်။ ထို့ကြောင့် လူမနေနိုင်လောက်အောင် အအေးလွန်ကဲသည်။

အနောက်ဖက်ကမ်းခြေမှာ အနည်းငယ်နွေး သဖြင့်၊ သစ်ပင်ပန်းမာလ်များ စိုစိုပြည်ပြည်ရှိ၏။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ ဂရင်းလန်တွင် လူပေါင်း ၅၆၄၈၃ ခန့် နေထိုင်သည်။ ထိုလူဦးရေထဲတွင် ၈၈ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဂရင်းလန်ကျွန်းသူ ကျွန်းသားများဖြစ်ပြီး ကျန် ၁၂% မှာ ဒိန်းမတ်လူမျိုး နှင့် ဥရောပသားများဖြစ်ကြသည်။

ကျွန်းသား များမှာ အအေးဒဏ်ခံနိုင်သော အက်စကီးမိုးများ ဖြစ်ကြ၍ ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဆီးနှင်းထဲတွင် နေထိုင်ကြသည်။ ထိုကျွန်းသားတို့သည် ကူးသန်းသွားလာရေး အတွက် ခွေးဆွဲစွပ်ဖားနှင့် ဖျံရေဖြင့်ချုပ်လုပ်သော ကယက်ခေါ် လောင်းလှေများကို အသုံးပြုကြသည်။ အလုပ်အကိုင်မှာ တံငါ အလုပ်ပင် ဖြစ်၏။ သို့သော် မြေခွေး၊ ဝက်ဝံ အစရှိသော သားကောင်များကို ဖမ်းဆီးခြင်းဖြင့်လည်း အသက်မွေးမြူကြ သည်။

ဂရင်းလန်သည် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ် သည်။ ကရိုင်အိုလိုက်ခေါ် သတ္တုတစ်မျိုးကို တင်ပို့ရောင်းချ သည်။ ကျောက်မီးသွေး၊ ကြေးဝါ၊ ရွှေနှင့် သံတို့ကို ကျွန်းပေါ် တွင် တွေ့ရှိရသည်ဟု ဆိုသည်။ အခြားထွက်ကုန်တို့မှာ ဝေလငါး အစိုနှင့် အခြောက်ကုန်၊ ငါးကြီးဆီ၊ ငှက်သိုက်၊ သားမွေးနှင့် တိရစ္ဆာန်တို့၏အရေများ ဖြစ်သည်။ ထိုကျွန်းကို ရှေးအခါကပင်လျှင် စကန်ဒီနေဗီးယန်း လူမျိုးတို့က သိရှိခဲ့သည်။ ခရစ် ၁၅၈၅ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ် လူမျိုးတို့က ထပ်မံတွေ့ရှိသည်။

ရှေးအခါက ဂရင်းလန်ကျွန်းကို ဒိန်းမတ်နိုင်ငံအစိုးရက ကိုလိုနီစနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်သည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၅ ရက် နေ့တွင် ယင်းကိုလိုနီစနစ်ကို ဖျက်သိမ်း၍ ဂရင်းလန်ကျွန်းကို ဒိန်းမတ်နိုင်ငံထဲသို့ သွတ်သွင်းခဲ့လေသည်။ ဂရင်းလန်ကျွန်း၌ မဲဆန္ဒနယ် ၂ နယ်ရှိရာ တစ်နယ်မှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးကျကို ဒိန်းမတ်လွှတ်တော်သို့ စေလွှတ်ခွင့်ရှိသည်။ မကြာသေးခင်ကတော့ ဂရင်းလန်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်မြေ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ပျမ်းမျှအပူချိန်မှာ ၁၀ဒီဂရီဆဲစီးယပ်စ်ဖြစ်သည်။ ဂရင်းလန်တွင် လူဦးရေ ၁ထောင်အထက်ရှိသော မြို့ပေါင်း ၁၃မြို့ပါဝင်ပြီး မြို့တော် Nuuk တွင် လူဦးရေ ၁၇၀၀၀ ကျော်နေထိုင်သည်။

အထင်ကရနေရာများမှာ အလွန်လှပတဲ့ ရေခဲမြစ် နဲ့ ရေခဲဆောင်များရှိရာ UNESCO စာရင်းဝင် Ilulissat Ice-fjord ၊ Uunartoq ရေပူစမ်း ၊ အက်စကီးမိုးတို့နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Sermermiut ၊ မြို့တော် Nuuk ၊ ဂရင်းလန်အမျိုးသားပြတိုက် ၊ ဗိုက်ကင်းတို့ရဲ့ အဆောက်အဦးအပျက်အစီးတချို့ ၊ ဂရင်းလန် အရှေ့ပိုင်းက Tasiilaq မြို့ တို့ဖြစ်သည်။ ဝေလငါးကြည့်ခြင်း ၊ နှင်းစွပ်ဖားစီးခြင်း နှင့် ဥတ္တရအလင်းတန်းများကြည့်ခြင်းတို့သည် ဂရင်းလန်သို့သွားရောက်လည်ပတ်သူတိုင်း မလုပ်မဖြစ်လုပ်လေ့ရှိသည့် အရာများဖြစ်သည်။