ေရးသားသူ – ခ်စ္ေဖ(ေတာင္တြင္းေျမ)
Irrawady Burmese
ဒုတိယကမၻာစစ္ထဲကို အေမရိကန္ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာဟာ တျခား ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လက္နက္စြမ္းရည္နဲ႔ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အဖိုးတန္ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ရရွိဖို႔ ေလေၾကာင္းက ေစာင့္ၾကည့္ စုံစမ္းမႈကို စနစ္တက် ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေလေၾကာင္းသူလၽွိဳ စစ္ဆင္ေရးေတြဟာ အေတာ္ေလးကို အႏၲရာယ္မ်ားၿပီးေတာ့ တခါတရံမွာ အႏၲရာယ္ဆိုး၊ အျဖစ္ ဆိုးေတြနဲ႔ ႀကဳံေတြ႕ရေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေပးအပ္ထားတဲ့ တာဝန္ေတြရဲ႕ အကဲဆတ္တဲ့ သေဘာသဘာဝ ေၾကာင့္ သူလၽွိဳေလယာဥ္ေတြမွာ လိုက္ပါတာဝန္ထမ္းေဆာင္ၾကရတဲ့ အမႈထမ္းေတြဟာ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ အႏၲရာယ္ကို အမႈမထားဘဲ တာဝန္ထမ္းၾကရပါတယ္။
ဒီလိုတာဝန္မ်ိဳးကို ထမ္းေဆာင္ရင္းအေမရိကန္ သူလၽွိဳေလယာဥ္ေတြ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ၾကရတဲ့ အျဖစ္ဆိုး ၅ ခုကို ဥပမာ အျဖစ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
(၁) PB4Y-2 Privateer (ေဘာလ္တစ္ ပင္လယ္ျပင္ေပၚတြင္ ပစ္ခ်ခံခဲ့ရသည့္ ေလယာဥ္)
စစ္ေအးေခတ္ကာလ အတြင္း ဥေရာပတိုက္ရဲ႕ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သံကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္မွာ ရွိေနခဲ့ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဆိုဗီယက္ ယူနီယံရဲ႕ ဥေရာပ တလႊားက လႈပ္ရွားမႈေတြကို အသည္းအသန္ သိခ်င္ေနခဲ့ပါတယ္။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔မွာ PB4Y-2 Privateer B-24 သူလၽွိဳေလယာဥ္ဟာ ဆိုဗီယက္ ေရတပ္ သတင္းအခ်က္ အလက္ေတြ ေထာက္လွမ္းဖို႔နဲ႔ ေရတပ္ရဲ႕ ဒုံးက်ည္ ေလ့က်င့္မႈေတြ ရွိခဲ့ရင္လည္း ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံကေန ေဘာလ္တစ္ပင္လယ္ကို ထြက္ခြာခဲ့ပါတယ္။ အခ်က္ျပ သေကၤတေတြကို ဖမ္းယူႏိုင္တဲ့ အီလက္ထေရာနစ္ စနစ္တပ္ဆင္ ထားတဲ့ အဲဒီေလယာဥ္ကို လတ္ဗီးယား ကမ္း႐ိုးတန္းနားက ေဘာလ္တစ္ ပင္လယ္ျပင္မွာ ႐ုရွရဲ႕ La-11 တိုက္ေလယာဥ္ ၄ စီးက ၾကားျဖတ္ ဟန္႔တားခဲ့ၾကပါတယ္။
မွတ္တမ္းတင္ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ိုက္တာ ဒါ့ခ္ဖိုလ္မန္ရဲ႕ အဆိုအရ ဒီလိုဟန္႔တားဖို႔ အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေလယာဥ္နဲ႔ အမႈထမ္းေတြကို ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းဖို႔ ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံက ႀကိဳးစားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ တကယ္လို႔ ဖမ္းလို႔ မရရင္ (ၿခိမ္းေျခာက္၍ ဆိုဗီယက္ ပိုင္နက္အတြင္း ဆင္းသက္ခိုင္း၍ မရလၽွင္) ပစ္ခ်ဖို႔လည္း စီစဥ္ထားခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ေဘာ္လ္တစ္ ပင္လယ္တြင္း ပစ္ခ်ခံခဲ့ရသလို ေလယာဥ္ေပၚလိုက္ပါလာတဲ့ အမႈထမ္း ၁၀ ဦးလုံး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။
(၂) C-130 (အာေမးနီးယားတြင္ ပစ္ခ်ခံခဲ့ရသည့္ ေလယာဥ္)
၁၉၅၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလအတြင္းက အာေမးနီးယားမွာ အခ်က္ျပသေကၤတေတြ စုေဆာင္းတဲ့ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း C-130 ေလယာဥ္ ပစ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေလယာဥ္က တူရကီႏိုင္ငံကေန ထြက္ခြာလာၿပီး တူရီကီနဲ႔ အာေမးနီးယား နယ္စပ္တေလၽွာက္ ပ်ံသန္းဖို႔ စီစဥ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေမၽွာ္လင့္ဘဲ နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ မိသြားၿပီးတဲ့ ေနာက္ ႐ုရွ MiG-17 တိုက္ေလယာဥ္ေတြက ခ်က္ခ်င္းဝင္ေရာက္ တားဆီးလာခဲ့ပါတယ္။
စစ္ေအးကာလအတြင္းက ႐ုရွ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမေတြ အတြင္း သို႔မဟုတ္ အဲဒီနယ္ေျမေတြ အနီးမွာ ပစ္ခ်ခံခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ အမ်ားစုလိုပဲ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အမွန္တကယ္ ဘယ္လို ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ အတိအက် မသိရွိခဲ့ရပါဘူး။ အေစာပိုင္းမွာေတာ့ C-130 ေလယာဥ္က အာေမးနီးယား ႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ပ်က္က်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္ လို႔ ႐ုရွားက ေျပာခဲ့ပါ တယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ MiG-17 ေလယာဥ္တစီးက C-130 ကို ပစ္ခ်ခဲ့တဲ့ ကင္မရာမွတ္တမ္းကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ အတြင္းက ဆိုဗီယက္ရဲ႕ လၽွိဳ႕ဝွက္ အစီရင္ခံစာ တေစာင္မွာ ပစ္ခ်ခဲ့ပုံ အေသးစိတ္နဲ႔ ေလယာဥ္ အစိတ္အပိုင္းေတြကို ရွာေဖြ ေကာက္ယူမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ေလယာဥ္ေပၚ လိုက္ပါလာတဲ့ အမႈထမ္း ၁၇ ဦးလုံး ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။
(၃) Air Force RB-47
စစ္ေအးေခတ္ အတြင္းလူ မသိလိုက္တဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ေတြထဲက တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွ ေျမာက္ပိုင္း ကမ္း႐ိုးတန္းမွာ ေထာက္လွမ္းေရး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း ပစ္ခ်ခံခဲ့ရတာပါ။ ႐ုရွားေျမာက္ပိုင္း Murmansk ဧရိယာအတြင္းကို ေရာက္လာၿပီး မ်ားမၾကာမီမွာပဲ ႐ုရွားတိုက္ေလယာဥ္ေတြက Air Force RB-47 ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ေလယာဥ္ေပၚလိုက္ပါလာသူ ၆ ဦးထဲက ၄ ဦး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။
ေအးခဲေနတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ အသက္ ရွင္က်န္ရစ္သူ ၂ ဦးကို ႐ုရွားက ဖမ္းဆီးၿပီး ေမာ္စကိုၿမိဳ႕မွာ ေခၚယူစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွာ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ ေလပိုင္နက္ထဲ ဝင္လို႔ ပစ္ခ်တယ္ လို႔ ႐ုရွားက ဆိုေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကလည္း ႏိုင္ငံတကာေလပိုင္နက္ထဲမွာ ေမာင္းႏွင္ေနရင္း ပစ္ခ်ခံရတာ လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေလေၾကာင္းေထာက္လွမ္းမႈ စစ္ဆင္ေရးေတြက ရပ္တန္႔ မသြားခဲ့ၾကဘဲ ပိုၿပီး နီးကပ္ေအာင္ ပ်ံသန္းမႈေတြ ျပဳလုပ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္ေအးကာလ အတြင္း တေလၽွာက္ ႐ုရွားပိုင္နက္ နယ္ေျမေတြ အတြင္း အႀကိမ္ေရ ရာေပါင္းမ်ားစြာ ပ်ံသန္းေထာက္လွမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။
(၄) DeepSea 129
ကိုရီးယားစစ္ပြဲ ၿပီးသြားေပမယ့္ ေျမာက္ကိုရီးယားက အေမရိကန္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားကို တိုက္ခိုက္မႈေတြ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ စစ္ေရး အေျခအေနကို သိရဖို႔ အေမရိကန္က သူလၽွိဳေလယာဥ္ေတြ သုံးခဲ့ပါတယ္။ ဒီထဲမွာ DeepSea 129 ကို ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၅ ရက္က ဂ်ပန္ပင္လယ္တြင္းပစ္ခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားကမ္း႐ိုးတန္းအျပင္ဘက္မွာ ပ်ံသန္းေနစဥ္ ေျမာက္ကိုရီးယား ေလတပ္က MiG-21 ၂ စင္းက ေနာက္က လိုက္လာခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ေလတပ္က Delta Dart ၾကားျဖတ္ တိုက္ခိုက္ေရး ေလယာဥ္ ၂ စီး အျမန္ဆုံး တက္လိုက္သြားၾကေပမယ့္ ေနာက္က်သြားခဲ့ပါၿပီ။ ေျမာက္ကိုရီးယား တိုက္ေလယာဥ္ေတြက DeepSea 129 သူလၽွိဳ ေလယာဥ္ကို ပစ္ခ်ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။
(၅) US Navy EP-3 Orion
ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္း ဟိုင္နန္ကၽြန္း အနီးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ေရတပ္က EP-3 Orion ေလယာဥ္ကို တ႐ုတ္ေလတပ္က ၾကားျဖတ္ ဟန္႔တားစဥ္ အတြင္း ၾကမ္းၾကမ္းရမ္းရမ္း ေမာင္းႏွင္တတ္လို႔ အေမရိကန္ ေရတပ္ကေတာင္ သူ႕ကို သိတဲ့ တ႐ုတ္ေလယာဥ္မႉး တဦးရဲ႕ J-8 Finback တိုက္ေလယာဥ္ နဲ႔ ထိခိုက္ မိခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ မေတာ္တဆမႈမွာ J-8 ေမာင္းႏွင္တဲ့ တ႐ုတ္ေလယာဥ္မႉး ေသဆုံးသြားခဲ့ရသလို အေမရိကန္ EP-3 Orion ေလယာဥ္လည္း တ႐ုတ္ပိုင္နက္ အတြင္းအေရးေပၚ ဆင္းသက္ခဲ့ရပါတယ္။
ေလယာဥ္အမႈထမ္းေတြက ပစၥည္း ကိရိယာေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး အျမန္ဆုံး ဖ်က္ဆီးၿပီးတဲ့ေနာက္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ၾကားမွာ သံတမန္ေရးရာ ၫွိႏႈိင္းမႈေတြ ၁၀ ရက္ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာမွ တ႐ုတ္က ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ေလယာဥ္ အမႈထမ္းေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ခ်စ္ေဖ(ေတာင္တြင္းေျမ)
Irrawady Burmese
—————
အမေရိကန် သမိုင်းတလျှောက် အဆိုးရွားဆုံး လေကြောင်းသူလျှို စစ်ဆင်ရေး ၅ ခု (unicode)
ရေးသားသူ – ချစ်ဖေ(တောင်တွင်းမြေ)
Irrawady Burmese
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ထဲကို အမေရိကန် ဝင်ရောက်လာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာဟာ တခြား နိုင်ငံတွေရဲ့ လက်နက်စွမ်းရည်နဲ့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အဖိုးတန် သတင်းအချက်အလက်တွေ ရရှိဖို့ လေကြောင်းက စောင့်ကြည့် စုံစမ်းမှုကို စနစ်တကျ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။
အဲဒီလေကြောင်းသူလျှို စစ်ဆင်ရေးတွေဟာ အတော်လေးကို အန္တရာယ်များပြီးတော့ တခါတရံမှာ အန္တရာယ်ဆိုး၊ အဖြစ် ဆိုးတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ရလေ့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ပေးအပ်ထားတဲ့ တာဝန်တွေရဲ့ အကဲဆတ်တဲ့ သဘောသဘာဝ ကြောင့် သူလျှိုလေယာဉ်တွေမှာ လိုက်ပါတာဝန်ထမ်းဆောင်ကြရတဲ့ အမှုထမ်းတွေဟာ ရင်ဆိုင်ရမယ့် အန္တရာယ်ကို အမှုမထားဘဲ တာဝန်ထမ်းကြရပါတယ်။
ဒီလိုတာဝန်မျိုးကို ထမ်းဆောင်ရင်းအမေရိကန် သူလျှိုလေယာဉ်တွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ကြရတဲ့ အဖြစ်ဆိုး ၅ ခုကို ဥပမာ အဖြစ် ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
(၁) PB4Y-2 Privateer (ဘောလ်တစ် ပင်လယ်ပြင်ပေါ်တွင် ပစ်ချခံခဲ့ရသည့် လေယာဉ်)
စစ်အေးခေတ်ကာလ အတွင်း ဥရောပတိုက်ရဲ့ နေရာတော်တော်များများက သံကန့်လန့်ကာ နောက်ကွယ်မှာ ရှိနေခဲ့ချိန်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံက ဆိုဗီယက် ယူနီယံရဲ့ ဥရောပ တလွှားက လှုပ်ရှားမှုတွေကို အသည်းအသန် သိချင်နေခဲ့ပါတယ်။
၁၉၅၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ ရက်နေ့မှာ PB4Y-2 Privateer B-24 သူလျှိုလေယာဉ်ဟာ ဆိုဗီယက် ရေတပ် သတင်းအချက် အလက်တွေ ထောက်လှမ်းဖို့နဲ့ ရေတပ်ရဲ့ ဒုံးကျည် လေ့ကျင့်မှုတွေ ရှိခဲ့ရင်လည်း စောင့်ကြည့်နိုင်အောင် ဂျာမနီ နိုင်ငံကနေ ဘောလ်တစ်ပင်လယ်ကို ထွက်ခွာခဲ့ပါတယ်။ အချက်ပြ သင်္ကေတတွေကို ဖမ်းယူနိုင်တဲ့ အီလက်ထရောနစ် စနစ်တပ်ဆင် ထားတဲ့ အဲဒီလေယာဉ်ကို လတ်ဗီးယား ကမ်းရိုးတန်းနားက ဘောလ်တစ် ပင်လယ်ပြင်မှာ ရုရှရဲ့ La-11 တိုက်လေယာဉ် ၄ စီးက ကြားဖြတ် ဟန့်တားခဲ့ကြပါတယ်။
မှတ်တမ်းတင် ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ ဒါ့ခ်ဖိုလ်မန်ရဲ့ အဆိုအရ ဒီလိုဟန့်တားဖို့ အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်း ဖြစ်ပြီး လေယာဉ်နဲ့ အမှုထမ်းတွေကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းဖို့ ဆိုဗီယက်နိုင်ငံက ကြိုးစားခဲ့တာ ဖြစ်တယ် လို့ သိရပါတယ်။ တကယ်လို့ ဖမ်းလို့ မရရင် (ခြိမ်းခြောက်၍ ဆိုဗီယက် ပိုင်နက်အတွင်း ဆင်းသက်ခိုင်း၍ မရလျှင်) ပစ်ချဖို့လည်း စီစဉ်ထားခဲ့တယ် လို့ ဆိုပါတယ်။
နောက်ဆုံးတော့ဘော်လ်တစ် ပင်လယ်တွင်း ပစ်ချခံခဲ့ရသလို လေယာဉ်ပေါ်လိုက်ပါလာတဲ့ အမှုထမ်း ၁၀ ဦးလုံး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
(၂) C-130 (အာမေးနီးယားတွင် ပစ်ချခံခဲ့ရသည့် လေယာဉ်)
၁၉၅၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအတွင်းက အာမေးနီးယားမှာ အချက်ပြသင်္ကေတတွေ စုဆောင်းတဲ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရင်း C-130 လေယာဉ် ပစ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီလေယာဉ်က တူရကီနိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာလာပြီး တူရီကီနဲ့ အာမေးနီးယား နယ်စပ်တလျှောက် ပျံသန်းဖို့ စီစဉ်ထားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မမျှော်လင့်ဘဲ နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော် မိသွားပြီးတဲ့ နောက် ရုရှ MiG-17 တိုက်လေယာဉ်တွေက ချက်ချင်းဝင်ရောက် တားဆီးလာခဲ့ပါတယ်။
စစ်အေးကာလအတွင်းက ရုရှ ထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေ အတွင်း သို့မဟုတ် အဲဒီနယ်မြေတွေ အနီးမှာ ပစ်ချခံခဲ့ရတဲ့ အဖြစ် အပျက် အများစုလိုပဲ ဒီကိစ္စနဲ့ ပတ်သတ်လို့ အမှန်တကယ် ဘယ်လို ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ အတိအကျ မသိရှိခဲ့ရပါဘူး။ အစောပိုင်းမှာတော့ C-130 လေယာဉ်က အာမေးနီးယား နိုင်ငံအတွင်းမှာ ပျက်ကျခဲ့ခြင်း ဖြစ်တယ် လို့ ရုရှားက ပြောခဲ့ပါ တယ်။
ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ MiG-17 လေယာဉ်တစီးက C-130 ကို ပစ်ချခဲ့တဲ့ ကင်မရာမှတ်တမ်းကို ထုတ်ဖော် ပြသခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ် အတွင်းက ဆိုဗီယက်ရဲ့ လျှို့ဝှက် အစီရင်ခံစာ တစောင်မှာ ပစ်ချခဲ့ပုံ အသေးစိတ်နဲ့ လေယာဉ် အစိတ်အပိုင်းတွေကို ရှာဖွေ ကောက်ယူမှု ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းတွေကို အသေးစိတ် ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ လေယာဉ်ပေါ် လိုက်ပါလာတဲ့ အမှုထမ်း ၁၇ ဦးလုံး သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
(၃) Air Force RB-47
စစ်အေးခေတ် အတွင်းလူ မသိလိုက်တဲ့ အဖြစ် အပျက်တွေထဲက တခု ဖြစ်ပါတယ်။ ရုရှ မြောက်ပိုင်း ကမ်းရိုးတန်းမှာ ထောက်လှမ်းရေး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရင်း ပစ်ချခံခဲ့ရတာပါ။ ရုရှားမြောက်ပိုင်း Murmansk ဧရိယာအတွင်းကို ရောက်လာပြီး များမကြာမီမှာပဲ ရုရှားတိုက်လေယာဉ်တွေက Air Force RB-47 ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် လိုက်လံ တိုက်ခိုက်ခဲ့ ကြပါတယ်။ လေယာဉ်ပေါ်လိုက်ပါလာသူ ၆ ဦးထဲက ၄ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
အေးခဲနေတဲ့ ပင်လယ်ပြင်ထဲမှာ အသက် ရှင်ကျန်ရစ်သူ ၂ ဦးကို ရုရှားက ဖမ်းဆီးပြီး မော်စကိုမြို့မှာ ခေါ်ယူစစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီးတဲ့ နောက် ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီမှာ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ လေပိုင်နက်ထဲ ဝင်လို့ ပစ်ချတယ် လို့ ရုရှားက ဆိုပေမယ့် တချို့ကလည်း နိုင်ငံတကာလေပိုင်နက်ထဲမှာ မောင်းနှင်နေရင်း ပစ်ချခံရတာ လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီလိုအဖြစ်မျိုးတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် အမေရိကန် နိုင်ငံရဲ့ လေကြောင်းထောက်လှမ်းမှု စစ်ဆင်ရေးတွေက ရပ်တန့် မသွားခဲ့ကြဘဲ ပိုပြီး နီးကပ်အောင် ပျံသန်းမှုတွေ ပြုလုပ်လာခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်အေးကာလ အတွင်း တလျှောက် ရုရှားပိုင်နက် နယ်မြေတွေ အတွင်း အကြိမ်ရေ ရာပေါင်းများစွာ ပျံသန်းထောက်လှမ်းခဲ့ကြပါတယ်။
(၄) DeepSea 129
ကိုရီးယားစစ်ပွဲ ပြီးသွားပေမယ့် မြောက်ကိုရီးယားက အမေရိကန်နဲ့ တောင်ကိုရီးယားကို တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်လက် ပြုလုပ်နေခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ စစ်ရေး အခြေအနေကို သိရဖို့ အမေရိကန်က သူလျှိုလေယာဉ်တွေ သုံးခဲ့ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ DeepSea 129 ကို ၁၉၆၉ ခုနှစ် ဧပြီ ၁၅ ရက်က ဂျပန်ပင်လယ်တွင်းပစ်ချခံခဲ့ရပါတယ်။
မြောက်ကိုရီးယားကမ်းရိုးတန်းအပြင်ဘက်မှာ ပျံသန်းနေစဉ် မြောက်ကိုရီးယား လေတပ်က MiG-21 ၂ စင်းက နောက်က လိုက်လာခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်လေတပ်က Delta Dart ကြားဖြတ် တိုက်ခိုက်ရေး လေယာဉ် ၂ စီး အမြန်ဆုံး တက်လိုက်သွားကြပေမယ့် နောက်ကျသွားခဲ့ပါပြီ။ မြောက်ကိုရီးယား တိုက်လေယာဉ်တွေက DeepSea 129 သူလျှို လေယာဉ်ကို ပစ်ချနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
(၅) US Navy EP-3 Orion
တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း ဟိုင်နန်ကျွန်း အနီးမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ အမေရိကန် ရေတပ်က EP-3 Orion လေယာဉ်ကို တရုတ်လေတပ်က ကြားဖြတ် ဟန့်တားစဉ် အတွင်း ကြမ်းကြမ်းရမ်းရမ်း မောင်းနှင်တတ်လို့ အမေရိကန် ရေတပ်ကတောင် သူ့ကို သိတဲ့ တရုတ်လေယာဉ်မှူး တဦးရဲ့ J-8 Finback တိုက်လေယာဉ် နဲ့ ထိခိုက် မိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ မတော်တဆမှုမှာ J-8 မောင်းနှင်တဲ့ တရုတ်လေယာဉ်မှူး သေဆုံးသွားခဲ့ရသလို အမေရိကန် EP-3 Orion လေယာဉ်လည်း တရုတ်ပိုင်နက် အတွင်းအရေးပေါ် ဆင်းသက်ခဲ့ရပါတယ်။
လေယာဉ်အမှုထမ်းတွေက ပစ္စည်း ကိရိယာတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး အမြန်ဆုံး ဖျက်ဆီးပြီးတဲ့နောက် တရုတ်အာဏာပိုင်တွေရဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြားမှာ သံတမန်ရေးရာ ညှိနှိုင်းမှုတွေ ၁၀ ရက်ကြာ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးတဲ့ နောက်မှာမှ တရုတ်က ဖမ်းဆီးထားတဲ့ လေယာဉ် အမှုထမ်းတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ချစ်ဖေ(တောင်တွင်းမြေ)
Irrawady Burmese