ေရးသားသူ – ျပည့္ၿဖဳိးဟိန္း
ဗင္းနစ္သည္ တူးေျမာင္းမ်ားျဖင့္ပိုင္းျခားထားၿပီး တံတားမ်ားျဖင့္ဆက္သြယ္ထားသည့္ ကၽြန္းငယ္(၁၁၈)ခုကုိစုေပါင္း ၿပီးတည္ေဆာက္ထားသည့္ အီတလီႏိုင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ဘက္တြင္တည္ရွိေနေသာ ၿမိဳ႕တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ သည္ Po ျမစ္ဝႏွင့္Piave ျမစ္ဝႏွစ္ခုအၾကားရွိ ကမ္းေျခႏွင့္ေရထိေတြ႕ေနသည့္ေနရာတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ဆန္႔တန္းလ်က္ ရွိေနသည့္ စိမ့္ေျမေတာမွ ပင္လယ္ျပင္ႏွင့္သဲေသာင္အားျခားထားေသာ Venetian ေရငံအိုင္၌ တည္ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ ၎၏တည္ေနရာအေနအထား၊ ဗိသုကာလက္ရာဟန္ပန္အေနအထားႏွင့္ အႏုပညာဆိုင္ရာဖန္တီးျပဳ လုပ္ထားမွဳမ်ားတို႔ေၾကာင့္ နာမည္ႀကီးၿပီးကမာၻေက်ာ္ရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ Venetianေရငံအိုင္ႏွင့္တကြ ၿမိဳ႕တစ္ခုလံုး အပါအဝင္္အားလံုးကို ကမာၻ႔ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္စာရင္း၌ ထည့္သြင္းထား၏။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ Veneto ေဒသ၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၈ခုႏွစ္တြင္ ေနထိုင္သူလူဦးေရစုစုေပါင္း (၂၆၀၈၉၇)ေယာက္ရွိခဲ့သည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏အက်ယ္အဝန္း မွာ စတုရန္းမိုင္ေပါင္း (၁၆၀.၀၇)ရွိၿပီး ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၃ေပအျမင့္တြင္တည္ရွိေနျခင္းျဖစ္သည္။
သမုိင္း
ဗင္းနစ္ဆိုေသာအမည္သည္ ဘီစီ(၁၀)ရာစုတြင္ ထိုေဒသ၌မွီတင္းေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ ေရွးေခတ္ Veneti လူမ်ိဳးမ်ားထံမွ ဆင္းသက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရေျပာရလွ်င္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ Venetianျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေရၿမိဳ႕ေတာ္၊ မ်က္ႏွာဖံုးၿမိဳ႕ေတာ္၊ တံတားၿမိဳ႕ေတာ္၊ ေပါေလာေပၚေနသည့္ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ တူးေျမာင္းၿမိဳ႕ ေတာ္မ်ားအျဖစ္လူသိမ်ားခဲ့သည္။ Luigi Barzini ဆိုသူက နယူးေယာက္တုိင္း(မ္)သတင္းစာတြင္ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာမ ရွိေသာလူသားမ်ားတည္ေဆာက္ခဲ့သည့္အလွပဆံုးၿမိဳ႕အျဖစ္ တင္စားေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ကို ဥေရာပတိုက္၏စိတ္ကူးယဥ္ဆန္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ၿမိဳ႕မ်ားထဲမွတစ္ၿမိဳ႕အျဖစ္ Times Onlineတြင္ေဖာ္ျပခံခဲ့ရ၏။
အလယ္ေခတ္(ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၀၀မွ၁၄၅၃ထိဥေရာပသမိုင္းေခတ္ကာလ) ႏွင့္ရီေနးဆဲ့န္စ္(၁၄-၁၆ရာစုတြင္အႏုပညာႏွင့္ စာေပျပန္လည္ထြန္းကားလာသည့္ကာလ)ေခတ္မ်ားအေတာအတြင္း၌ ဗင္းနစ္ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံသည္ ပင္လယ္ေရ ေၾကာင္းသြားလာေရးတြင္အဓိကက်ခဲ့ၿပီးတန္ခုိးအာဏာရွိခဲ့သည္။ ကရူးဆိတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲမ်ား ႏွင့္ Lepantoစစ္ပြဲတို႔၏စစ္တလင္း ျဖစ္ခဲ့ၿပီး စီးပြားေရး(အထူးသျဖင့္ ပိုးထည္၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံႏွင့္ဟင္းခတ္အေမြးအႀကိဳင္မ်ား)အတြက္သာမက ၁၃ရာစုႏွစ္ မွ၁၇ရာစုအဆုံးပိုင္းကာလအထိ အႏုပညာအတြက္လည္း အလြန္အေရးပါအခ်က္အခ်ာက်ေသာေနရာျဖစ္ခဲ့၏။
ယင္း အခ်ိန္အပိုင္းအျခားကာလသည္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ႀကီးအား၎၏သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ အၾကြယ္ဝအခ်မ္းသာဆံုးေသာအ ေနအထားကိုပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါကာလသည္လည္း ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏အေရးပါလွသည့္အႏုပညာဆိုင္ရာလွဳပ္ရွားမွဳ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည့္အခါသမယပင္ျဖစ္၏။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္သံစုံတီးဝိုင္းႀကီးမ်ားႏွင့္ေအာ္ပရာေတးဂီတတြင္လည္း အေရး ပါေသာအခန္းမွပါဝင္အသံုးေတာ္ခံခဲ့ၿပီး Antonio Vivaldi ၏ေမြးရပ္ေျမလည္းျဖစ္သည္။
ဗင္းနစ္၏မူလအစ
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏မူလတည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္ေနသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းအေထာက္အထားမွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ာ မရွိေသာ္လည္း အစဥ္အဆက္ႏွင့္ရရွိသည့္အေထာက္အထားမ်ားအရ အခ်ိဳ႕ေသာသမိုင္းပညာရွင္မ်ားမွသေဘာတူခဲ့ ၾကသည္မွာ ဗင္းနစ္၌ ကနဦးေနထိုင္အေျခခ်ခဲ့သူမ်ားတြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕အနီးတြင္တည္ရွိေနေသာရာမအင္ပါရာႀကီးမွၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားႏွင့္ ခုခံကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းမရွိေသာအစြန္အဖ်ားေဒသမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ားပါဝင္ခဲ့၏။ ၎တို႔သည္က်ဴးေက်ာ္ သူမ်ား၏ရန္မွလြတ္ေျမာက္ေအာင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ေပၚလာမည့္ေနရာသို႔ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕ေရာမရာဇဝင္မ်ားကမူ ေရငံအုိင္မွဗြက္ထေနသည့္ကၽြန္းမ်ားမွတံငါမ်ားကို မူလေနထိုင္ခဲ့သူမ်ားအျဖစ္ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုၾကသည္။ အီတလီကၽြန္းဆြယ္သို႔ အခ်ိန္အၾကာဆံုးႏွင့္တာရွည္အခံဆံုးေသာအျခားေဒသမွလာေရာက္အေျခခ်မွဳ မွာ ၅၆၈ခုႏွစ္တြင္ျဖစ္ၿပီး Lombardsလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ေရာမအင္ပါယာႀကီး၏အေရွ႕ဘက္ျခမ္းမွ ဗင္းနစ္သို႔ေရာက္ရွိလာ ခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ျခင္း
၉ရာစုမွ၁၂ရာစုအတြင္း ဗင္းနစ္သည္ ၿမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ဖြ႔ံၿဖိဳးလာခဲ့သည္။ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္သည့္၎၏တည္ေနရာအေ နအထားေၾကာင့္ ေရေၾကာင္းသြားလာေရးႏွင့္စီးပြားေရးတြင္ အလြယ္တကူေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရျခင္းလံုးဝနီးပါး မရွိခဲ့ေပ။ Dalmatianကမ္းရိုးတန္းတစ္ေလွ်ာက္မွ ပင္လယ္ဓားျပမ်ားကိုဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ အ ေနာက္ဥေရာပႏွင့္ က်န္သည့္ကမာၻအၾကားမွ ေအာင္ျမင္ေသာကုန္သြယ္မွဳဗဟိုဌာနအျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ စတုတၳေျမာက္ကရူးဆိတ္စစ္ပြဲအၿပီးတြင္ ဧကရာဇ္ႏိုင္ငံသဖြယ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ Adriatic ပင္လယ္တြင္ တည္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ Byzantineအင္ပါယာႏွင့္ အစၥလာမ္ကမာၻတို႔ျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ကုန္သြယ္မွဳျပဳလုပ္ခဲ့၏။ ၁၃ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ဥေရာပတိုက္တြင္ အႀကီးပြားအခ်မ္းသာဆံုးၿမိဳ႕ျဖစ္လာခဲ့သည္။ တန္ခိုးအထြား ဆံုးႏွင့္အခ်မ္းသာဆံုးအခ်ိန္တြင္ သေဘၤာေပါင္း(၃၃၀၀)ခန္႔ရွိၿပီး သေဘၤာသားစုစုေပါင္း(၃၆၀၀၀)ခန္႔ရွိခဲ့၏။
အေဆာက္အအံုမ်ားတည္ေဆာက္ပုံ
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕လံုးတြင္တည္ေဆာက္ထားသည့္ အေဆာက္အအံုမ်ားကို တစ္ေခ်ာင္းႏွင့္တစ္ေခ်ာင္းနီးကပ္စြာစိုက္ ထားသည့္ သစ္သားေျမသြင္းတိုင္မ်ားေပၚတြင္ အေျခခံၿပီးေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ သစ္သားေျမသြင္းတိုင္အမ်ားစုမွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေရတြင္ႏွစ္ျမဳပ္ေနေသာ္ျငားလည္း နဂိုအတိုင္းတည္ရွိေနၾကသည္။ တည္ေဆာက္မည့္အ ေဆာက္အအံုမ်ားကို သစ္သားေျမသြင္းတိုင္မ်ားေပၚတြင္ပႏၷက္ခ်ၿပီးေနာက္ အုတ္(သို႔)ေက်ာက္တံုးမ်ားျဖင့္အေပၚပိုင္း ကိုတည္ေဆာက္ျခင္းျဖစ္သည္။
သစ္သားေျမသြင္းတိုင္မ်ားကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသည့္သဲျပင္ႏွင့္ရႊံျပင္အလႊာတြင္းသို႔ထိုးစိုက္လိုက္ၿပီးေနာက္ ပိုမိုၿပီးမာေက်ာလွသည့္ဖိသိပ္ထားသည့္ရႊံေစးအလႊာထိေရာက္ရွိသြားေအာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေရထဲတြင္ႏွစ္ျမဳပ္ေနသည့္အတြက္ ေအာက္ဆီဂ်င္မ်ားစြာရရွိျခင္းမရွိသည့္အေျခအေနေၾကာင့္ သစ္သား မ်ားမွာ ေရေပၚတြင္ကဲ့သုိ႔လ်င္ျမန္စြာေဆြးေျမ႕သြားျခင္းအလ်ဥ္မရွိေပ။ သစ္သားေျမသြင္းတိုင္အမ်ားစုကို ALDER(ဘာ့ ခ်္ထင္းရွဳးသစ္ပင္မ်ိဳး)သစ္ပင္မွရရွိသည့္ ပင္စည္ကိုအသံုးျပဳထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎အပင္သည္ေရစိမ္ခံႏိုင္ေသာသတၱိ ေကာင္းစြာရွိေသာအပင္တစ္မ်ိဳးအျဖစ္သတ္မွတ္ထားၾကသည္။
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ ေဆာင္းဦးရာသီႏွင့္ေႏြဦးေပါက္ရာသီအေစာပိုင္းအခ်ိန္မ်ားတြင္ ပင္လယ္ဒီလိွဳ င္းမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမွဳမ်ားမွၿခိမ္းေျခာက္ခံရေလ့ရွိသည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ရာခန္႔က ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သားမ်ားသည္ ကာကြယ္မွဳျပဳလုပ္သည့္အေနျဖင့္ ေရငန္အိုင္အတြင္းသို႔စီးဆင္းလ်က္ရွိသည့္အဓိကက်လွေသာ ျမစ္ႀကီးမ်ားအားလံုး ၏ ေရလမ္းေၾကာင္းမ်ားကို လႊဲေပးခဲ့၏။ ဤနည္းလမ္းျဖင့္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ပတ္ပတ္လည္ရွိဧရိယာကို အနည္အႏွစ္မ်ားျပည့္ လာျခင္းမွကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့၏။
၂၀ရာစုအေတာအတြင္း၌ ေဒသတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားတြင္အသံုးျပဳရန္အတြက္ ေရငံအိုင္၏ အစြန္အဖ်ားတြင္ မ်ားလွစြာေသာအဝီစီတြင္း(စက္ေရတြင္း)မ်ားတူးေဖာ္ခဲ့ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ နိမ့္ဝင္ကၽြံက် ျခင္းစတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သုိ႔ျဖစ္ရျခင္း၏အေၾကာင္းအရင္းမွန္မွာ ေျမေအာက္ေရကိုထုတ္ယူသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ပင္ျဖစ္သည္ဟု သေဘာေပါက္လာခဲ့ၾက၏။ ၁၉၆၀ခုႏွစ္မ်ားတြင္ အဝီစီတြင္းမ်ားတူးေဖာ္ျခင္းကိုတားျမစ္ခဲ့ၿပီးသည့္ေနာ က္ပိုင္းတြင္ ေအာက္သို႔နိမ့္ဝင္လာျခင္းမွာေလ်ာ့က်လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ႀကီးမွာ အနိမ့္ပိုင္းေရလႊမ္းမိုးမွဳမ်ား၏ ၿခိမ္းေျခာက္မွဳမ်ား မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ခံေနရဆဲျဖစ္ၿပီး ဒီေရတက္ၿပီးသည့္ေနာက္ စင္တီမီတာအခ်ိဳ႕
အထိေရာက္ရွိေအာင္ေရလြမ္းလာေလ့ရွိ၏။
ေရွးယခင္ကေဆာက္လုပ္ထားသည့္ အိမ္အိုႀကီးမ်ားမွပစၥည္းအတင္အခ် ျပဳလုပ္သည့္ေလွခါးမ်ားမွာမူ ယခုအခါ၌ေရလႊမ္းမိုးကုန္ၿပီျဖစ္သည္။မၾကာေသးမီကျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားအရ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ေနာက္ထပ္ေရႏွစ္ျမဳပ္ျခင္းမရွိေတာ့ေပဟု ထုတ္ျပန္ထားေသာ္လည္းမေသခ်ာေသးေပ။ ထုိ႕ေၾကာင့္ေရလႊမ္းမိုးျခင္းအတြက္ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ႏိွဳးေဆာ္သတိေပးခ်က္ကိုရုပ္သိမ္းျခင္းမရွိေသးေပ။
ဗင္းနစ္၏ ရာသီဥတု
Köppenရာသီဥတုခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေရး၏အဆိုအရမူ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ ပူေႏြးစိုထုိင္းသည့္ရာသီဥတုအတြင္း၌က်ေရာက္ တည္ရွိေနၿပီး ေအးျမေသာေဆာင္းရာသီႏွင့္ေႏြးေထြးလွသည့္ေႏြရာသီမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစ၏။ ႏွစ္တစ္ႏွစ္၏အဦးဆံုးလ ျဖစ္သည့္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ၂.၅ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ရွိၿပီး၊ ဇူလိုင္လတြင္ ၂၂.၇ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထိေအာင္ပူျပင္းတတ္သည္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္း
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏စီးပြားေရးသည္ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေျပာင္းလဲမွဳမ်ားစြာကုိျဖစ္ေစခဲ့သည္။ အလယ္ေခတ္ႏွင့္ ရီေနးဆဲ့န္စ္ေခတ္မ်ားတြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးအတြက္အခ်က္အခ်ာက်ေသာေနရာတစ္ ခုျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႀကီးမားက်ယ္ေျပာလွသည့္ပင္လယ္ျပင္ေရေၾကာင္းသြားလာေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့သည့္အင္ပါယာႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အလြန္အမင္းခ်မ္းသာလာခဲ့သည့္ဥေရာပမွၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔အျပင္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္စီးပါြးေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည့္ အေရးအရာမ်ားတြင္လည္း ဦးစီးဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ၿမဳိ႕ျဖစ္ခဲ့သည္။
၁၁ရာစုမွ၁၅ရာစုတိုင္ေအာင္ ျမင့္ျမ တ္ေသာေနရာအျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည့္ ေဂ်ာ္ဒန္ျမစ္ႏွင့္ ေျမထဲပင္လယ္စပ္ၾကားရွိေဒသသို႔ ဘုရားဖူးသြားေရာက္မည့္ သူမ်ားကို ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕မွေကာင္းစြာဧည့္ခံအလုပ္အေကၽြးျပဳခဲ့ၾက၏။ အျခားေသာဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕မ်ားမွာ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕မွေကာင္းစြာစုစည္းတည္ေထာင္ျပဳလုပ္ထားသည့္ ဘုရားဖူးလုပ္ငန္းခရီးသြားဝန္ေဆာင္မွဳမ်ားကို ခက္ခက္ခဲခဲယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရ၏။ ၁၇ရာစုႏွစ္တြင္ အားလံုးမွာေျပာင္းလဲကုန္ၿပီး ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဆိုင္ရာအင္ပါယာႀကီးမွာ အျခားတုိင္းျပည္မ်ားလက္ထဲသို႔လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ရၿပီးေနာက္ ေရေၾကာင္းသြားလာေရး၏အေရးပါမွဳမွာလည္းေလ်ာ့က် ဆုတ္ယုတ္လာခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၈ရာစုႏွစ္တြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္စက္မွဳလုပ္ငန္းမ်ားမွထြက္ကုန္မ်ား ကိုအဓိကတင္ပို႔ေရာင္းခ်သူျဖစ္လာခဲ့၏။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕၏စီးပါြးေရးသည္ ကမာၻလွည့္ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ သေဘၤာေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ဝန္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းမ်ား၊ ကုန္သြယ္မွဳလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ စက္မွဳထြက္ကုန္ပ႔ိုသည္လု ပ္ငန္းမ်ားေပၚတြင္မွီခုိလ်က္ရွိသည္။ ဖန္ထည္လုပ္ငန္းႏွင့္ ပိုးထည္လုပ္ငန္းမ်ားမွာလည္း ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕စီးပြားေရး၏ အေရး ပါမွဳျမင့္မားလွသည့္ေနရာမွပါဝင္လ်က္ရွိသည္။
ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္း
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ ယင္း၏ခမ္းနားေက်ာ္ၾကားလွသည့္ အႏုပညာႏွင့္ဗိသုကာလက္ရာမ်ားတို႔ေၾကာင့္ ကမာၻလွည့္ခရီးသြားမ်ားသြားေရာက္လည္ပတ္ၾကသည့္ ကမာၻေပၚရွိအေရးပါသည့္ေနရာမ်ားထဲမွတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ခန္႔မွန္း ခ်က္အရ ပွ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္ရက္လွ်င္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္စုစုေပါင္းငါးေသာင္းခန္႔ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သုိ႔လာေရာက္လည္ပတ္ ၾကသည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ကုိကမာၻေပၚရွိအလွအပဆံုးေသာၿမိဳ႕မ်ားထဲမွတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္္ၾကသည္။ ခရီးသြားလုပ္ငန္း သည္ ၁၈ရာစုကတည္းက အဓိကအေရးပါေသာအခန္းက႑မွပါဝင္ခဲ့ၿပီး လွပသည့္ၿမိဳ႕ေတာ္တည္ေဆာက္ပံု၊ ၿပိဳင္စံ ရွားသည့္ဟန္ႏွင့္ ၾကြယ္ဝလွသည့္ဂီတႏွင့္ပန္းခ်ီယဥ္ေက်းမွဳအေမြအႏွစ္မ်ားတို႔ေၾကာင့္ အခ်က္အခ်ာၾကသည့္လည္ပ တ္ရန္ေနရာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။
၁၉ရာစုတြင္ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝသူမ်ား၊ေက်ာ္ၾကားသူမ်ားႏွင့္အထက္တ န္းအလႊာမွႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္ ဇိမ္ခံသည့္ေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ၿပီး မၾကာခဏဆိုသလို ေခတၱေနထိုင္ျခင္းႏွင့္စားေသ ာက္ပဲြမ်ားက်င္းပျခင္းမ်ားျပဳလုပ္လာခဲ့ၾက၏။ ၂၀ရာစုအေစာပိုင္းကာလမ်ားအထိ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ဖက္ရွင္က်လွသည့္ ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕အျဖစ္ဆက္လက္ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ႀကီးသည္ ၎၏ ျပဇာတ္၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ရုပ္ရွင္၊ အႏုပ ညာႏွင့္ ဂီတလုပ္ငန္းမ်ားကိုစိတ္ပါဝင္စားၾကသည့္ ကမာၻတဝွမ္းမွခရီးသြားမ်ားကိုအစဥ္သျဖင့္ဆြဲေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ႀကီးသည္ အေပ်ာ္စီးသေဘၤာႀကီးမ်ားလာေရာက္လည္ပတ္မွဳကိုလည္း မ်ားစြာမွီခိုအားထားမွဳျပဳေနရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဗင္းနစ္သို႔ကမာၻ႔အႏွံ႕အျပားမွခရီးသြားမ်ား လာေရာက္မွဳမ်ားျပားျခင္းမွျဖစ္ပါြးလာခဲ့သည့္အခ်ိဳ႕ေသာ ျပႆနာမ်ားထဲတြင္ ႏွစ္တႏွစ္၏အခ်ိဳ႕ေသာအခ်ိန္မ်ား၌လူအရမ္းစည္ကားရွဳပ္ေထြးျခင္းလည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ့သို႔ျဖစ္ျခင္းကို အခ်ိဳ႕လူမ်ားအေနျဖင့္ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားအတြက္ေထာင္ေခ်ာက္အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကၿပီး အခ်ိဳ႔ ကမူ လူသားျပတိုက္ႀကီးသဖြယ္ရွဳျမင္ၾကျပန္သည္။
ဥေရာပအေနာက္ဘက္ျခမ္းႏွင့္ကမာၻ႕အျခားေနရာအမ်ားစုတြင္ တည္ရွိေနသည့္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္မတူဘဲ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ႀကီး၏ခမ္းနားထည္ဝါလွပေက်ာ့ရွင္းမွဳမ်ားမွာ တစတစျဖင့္ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းသြားလ်က္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားမွ ဗင္းနစ္တြင္အိမ္မ်ားကိုအၿပိဳင္အဆိုင္ေစ်းႀကီးေပးဝယ္ယူၾကသျဖင့္ န ဂိုေနထိုင္ခဲ့ၾကသည့္ရိုးရာလူမ်ိဳးမ်ားမွာအေျခအေနပ်က္သြားၿပီး မိမိအေျခအေနျဖင့္တတ္ႏိုင္သည့္အျခားေနရာမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ေအာင္ တြန္းအားေပးေနသကဲ့သို႔ရွိလာ၏။
သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း
ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ ေရငံအိုင္အတိမ္အတြင္း၌ တူးေျမာင္း(၁၇၇)ခုျဖင့္ပိုင္းျခားထားသည့္ ကၽြန္းငယ္စုစုေပါင္း(၁၁၈)ခု ေပၚတြင္တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး တံတားအစင္းေပါင္း(၄၁၇)ခုျဖင့္ ဆက္သြယ္မွဳျပဳလုပ္ထားျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕ေဟာင္းတြင္ တူးေျမာင္းမ်ားကိုလမ္းမ်ားသဖြယ္အသံုးျပဳၾကၿပီး အားလံုးနီးပါးေသာသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးမွာ ေရလမ္ းခရီးျဖင့္သြားျခင္း သို႔တည္းမဟုတ္ ကုန္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ၁၉ရာစုတြင္ ကုန္းမႀကီးပိုင္းမွဆက္သြယ္ ထားသည့္တာရိုးလမ္းတေလွ်ာက္၌ မီးရထားလမ္းႏွင့္ကားလမ္းမ်ားကိုေဖာက္လုပ္ခဲ့ၾက၏။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕စြန္၏ေျမာက္ဘက္အစြန္အဖ်ားပိုင္းရွိ ကားလမ္းႏွင့္မီးရထားလမ္းဝင္ေပါက္မ်ားမွလြဲ၍ က်န္ေနရာမ်ားအားလံုးတြင္ေရလမ္းခရီး(သုိ႔)ေျခ လ်င္ေလွ်ာက္ျခင္းကိုသာျပဳလုပ္ႏိုင္ေပသည္။ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕သည္ဥေရာပတိုက္၏အႀကီးမားဆံုးေသာကားအသံုးမျပဳသည့္ ၿမိဳ႕ျပေဒသတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။
ဗင္းနစ္ၿမဳိ႕ရဲ႕ စိတ္၀င္စားဖြယ္ အခ်က္အလက္မ်ား
– ဗင္းနစ္ရဲ႕တူးေျမာင္းေတြအတြင္းမွာ gondola ေပါင္း ၃၅၀စင္းခန္႔ရွိပါတယ္။ gondola ဆုိတာကေတာ့ အရွည္ ၃၅ေပ အနံ ၄.၅ေပ ရွိတဲ့ ဗင္းနစ္ရဲ႕ ဦးပုိင္း ၊ ပဲ့ပိုင္း ႏွစ္ခုလုံးေကာ့ေနတဲ့ ေလွေလးေတြကိုေခၚဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
– ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၃ေပ အျမင့္ပဲရွိတာေၾကာင့္ လာမယ့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁သန္း နဲ႔ ၂သန္းၾကားမွာ ေရေအာက္ေရာက္သြားမယ့္ ၿမဳိ႕ျဖစ္တယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက ဆုိၾကပါတယ္။
– ကမာၻ႔အက်ဥ္းဆုံးလမ္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Calletta ဆုိတဲ့လမ္းဟာ ဗင္းနစ္မွာတည္ရွိေနၿပီး အက်ယ္ ၅၃ စင္တီမီတာသာ ရွိပါတယ္။
– ဗင္းနစ္ရဲ႕အမွတ္အသားကေတာ့ အေတာင္ပံပါတဲ့ ျခေသၤ့ျဖစ္ပါတယ္။
– ဗင္းနစ္မွာရွိတဲ့ တံတားေပါင္း ၄၁၇ စင္းမွာ ၇၂ခုကေတာ့ ကုိယ္ပုိင္တံတား(private) ေတြျဖစ္ပါတယ္။ တံတားအမ်ားစုမွာ ေလွကားေတြမရွိတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ အရင္ကျမင္းေတြကုိ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးအတြက္ သုံးခဲ့ၿပီး ဒီတံတားေတြေပၚကေန ျဖတ္သန္းေစခဲ့ၾကလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။
– ဗင္းနစ္ရဲ႕ အထင္ကရ တံတား ၄ခုကေတာ့ Grand တူးေျမာင္းထဲမွာတည္ရွိေနပါတယ္။ ဒီတံတားေတြကေတာ့ Ponte della Costituzione ၊ Ponte dell’Accademia ၊ Ponte degli Scalzi နဲ႔ Ponte di Rialto တံတားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
– Grand တူးေျမာင္းဟာ ဗင္းနစ္ရဲ႕အႀကီးဆုံးတူးေျမာင္းျဖစ္ၿပီး ဗင္းနစ္ၿမဳိ႕ကိုႏွစ္ပုိင္းပုိင္းျခားထားတဲ့ ေနရာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ Grand တူးေျမာင္းတေလွ်ာက္မွာေတာ့ အေဆာက္အအုံေပါင္း ၁၇၀ခန္႔ ရွိေနပါတယ္။
– ဗင္းနစ္မွာ နနး္ေတာ္ေပါင္း ၂၀၀ေက်ာ္ရွိပါတယ္။
– ဗင္းနစ္ရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆုံး အေဆာက္အအုံကေတာ့ San Marco ေခါင္းေလာင္းတာ၀ါျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတာ၀ါအေဆာက္အအုံကို ေအဒီ ၁၁၀၀ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ၁၉၀၀ခုႏွစ္မွာ တဖန္ျပန္လည္ေဆာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
– ဗင္းနစ္မွာေနထုိင္တဲ့ လူဦးေရဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ေလွ်ာ့နည္းလာေနပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အိမ္ေတြရဲ႕ထိန္းသိမ္းစရိတ္ဟာ အလြန္ေစ်းႀကီးျမင့္လုိ႔ျဖစ္ၿပီး ၂၀၃၀ခုႏွစ္ခန္႔မွာေတာ့ သီးသန္႔လည္ပတ္တဲ့ေနရာျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။
VIDEO
ျပည့္ၿဖိဳးဟိန္း
————–
ကမ္ဘာ့အလှဆုံး ဗင်းနစ်မြို့အကြောင်း (unicode)
ရေးသားသူ – ပြည့်ဖြိုးဟိန်း
ဗင်းနစ်သည် တူးမြောင်းများဖြင့်ပိုင်းခြားထားပြီး တံတားများဖြင့်ဆက်သွယ်ထားသည့် ကျွန်းငယ်(၁၁၈)ခုကိုစုပေါင်း ပြီးတည်ဆောက်ထားသည့် အီတလီနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ဘက်တွင်တည်ရှိနေသော မြို့တစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ဗင်းနစ်မြို့ သည် Po မြစ်ဝနှင့်Piave မြစ်ဝနှစ်ခုအကြားရှိ ကမ်းခြေနှင့်ရေထိတွေ့နေသည့်နေရာတစ်လျှောက်တွင် ဆန့်တန်းလျက် ရှိနေသည့် စိမ့်မြေတောမှ ပင်လယ်ပြင်နှင့်သဲသောင်အားခြားထားသော Venetian ရေငံအိုင်၌ တည်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
ဗင်းနစ်မြို့သည် ၎င်း၏တည်နေရာအနေအထား၊ ဗိသုကာလက်ရာဟန်ပန်အနေအထားနှင့် အနုပညာဆိုင်ရာဖန်တီးပြု လုပ်ထားမှုများတို့ကြောင့် နာမည်ကြီးပြီးကမ္ဘာကျော်ရခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ Venetianရေငံအိုင်နှင့်တကွ မြို့တစ်ခုလုံး အပါအဝင်အားလုံးကို ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်စာရင်း၌ ထည့်သွင်းထား၏။ ဗင်းနစ်မြို့သည် Veneto ဒေသ၏မြို့တော်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ခုနှစ်တွင် နေထိုင်သူလူဦးရေစုစုပေါင်း (၂၆၀၈၉၇)ယောက်ရှိခဲ့သည်။ ဗင်းနစ်မြို့၏အကျယ်အဝန်း မှာ စတုရန်းမိုင်ပေါင်း (၁၆၀.၀၇)ရှိပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၃ပေအမြင့်တွင်တည်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။
သမိုင်း
ဗင်းနစ်ဆိုသောအမည်သည် ဘီစီ(၁၀)ရာစုတွင် ထိုဒေသ၌မှီတင်းနေထိုင်ခဲ့ကြသည့် ရှေးခေတ် Veneti လူမျိုးများထံမှ ဆင်းသက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သမိုင်းကြောင်းအရပြောရလျှင် ဗင်းနစ်မြို့သည် Venetianပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ၏ မြို့ တော်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ရေမြို့တော်၊ မျက်နှာဖုံးမြို့တော်၊ တံတားမြို့တော်၊ ပေါလောပေါ်နေသည့်မြို့တော်နှင့် တူးမြောင်းမြို့ တော်များအဖြစ်လူသိများခဲ့သည်။ Luigi Barzini ဆိုသူက နယူးယောက်တိုင်း(မ်)သတင်းစာတွင် သံသယဖြစ်ဖွယ်ရာမ ရှိသောလူသားများတည်ဆောက်ခဲ့သည့်အလှပဆုံးမြို့အဖြစ် တင်စားဖော်ပြခဲ့သည်။ ဗင်းနစ်မြို့ကို ဥရောပတိုက်၏စိတ်ကူးယဉ်ဆန်ဖွယ်ကောင်းသည့်မြို့များထဲမှတစ်မြို့အဖြစ် Times Onlineတွင်ဖော်ပြခံခဲ့ရ၏။
အလယ်ခေတ်(ခရစ်နှစ် ၁၀၀ဝမှ၁၄၅၃ထိဥရောပသမိုင်းခေတ်ကာလ) နှင့်ရီနေးဆဲ့န်စ်(၁၄-၁၆ရာစုတွင်အနုပညာနှင့် စာပေပြန်လည်ထွန်းကားလာသည့်ကာလ)ခေတ်များအတောအတွင်း၌ ဗင်းနစ်ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံသည် ပင်လယ်ရေ ကြောင်းသွားလာရေးတွင်အဓိကကျခဲ့ပြီးတန်ခိုးအာဏာရှိခဲ့သည်။ ကရူးဆိတ်ဘာသာရေးစစ်ပွဲများ နှင့် Lepantoစစ်ပွဲတို့၏စစ်တလင်း ဖြစ်ခဲ့ပြီး စီးပွားရေး(အထူးသဖြင့် ပိုးထည်၊ ကောက်ပဲသီးနှံနှင့်ဟင်းခတ်အမွေးအကြိုင်များ)အတွက်သာမက ၁၃ရာစုနှစ် မှ၁၇ရာစုအဆုံးပိုင်းကာလအထိ အနုပညာအတွက်လည်း အလွန်အရေးပါအချက်အချာကျသောနေရာဖြစ်ခဲ့၏။
ယင်း အချိန်အပိုင်းအခြားကာလသည် ဗင်းနစ်မြို့ကြီးအား၎င်း၏သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် အကြွယ်ဝအချမ်းသာဆုံးသောအ နေအထားကိုပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါကာလသည်လည်း ဗင်းနစ်မြို့၏အရေးပါလှသည့်အနုပညာဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှု များပြုလုပ်ခဲ့သည့်အခါသမယပင်ဖြစ်၏။ ဗင်းနစ်မြို့သည်သံစုံတီးဝိုင်းကြီးများနှင့်အော်ပရာတေးဂီတတွင်လည်း အရေး ပါသောအခန်းမှပါဝင်အသုံးတော်ခံခဲ့ပြီး Antonio Vivaldi ၏မွေးရပ်မြေလည်းဖြစ်သည်။
ဗင်းနစ်၏မူလအစ
ဗင်းနစ်မြို့၏မူလတည်ဆောက်ခဲ့ခြင်းနှင့်ပတ်သက်နေသည့် သမိုင်းကြောင်းအထောက်အထားမှတ်တမ်းမှတ်ရာမျာ မရှိသော်လည်း အစဉ်အဆက်နှင့်ရရှိသည့်အထောက်အထားများအရ အချို့သောသမိုင်းပညာရှင်များမှသဘောတူခဲ့ ကြသည်မှာ ဗင်းနစ်၌ ကနဦးနေထိုင်အခြေချခဲ့သူများတွင် ဗင်းနစ်မြို့အနီးတွင်တည်ရှိနေသောရာမအင်ပါရာကြီးမှမြို့တော်များနှင့် ခုခံကာကွယ်နိုင်စွမ်းမရှိသောအစွန်အဖျားဒေသများမှ ဒုက္ခသည်များပါဝင်ခဲ့၏။ ၎င်းတို့သည်ကျူးကျော် သူများ၏ရန်မှလွတ်မြောက်အောင် ဗင်းနစ်မြို့ဖြစ်ပေါ်လာမည့်နေရာသို့ထွက်ပြေးလာခဲ့ကြခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
အချို့ရောမရာဇဝင်များကမူ ရေငံအိုင်မှဗွက်ထနေသည့်ကျွန်းများမှတံငါများကို မူလနေထိုင်ခဲ့သူများအဖြစ်ထုတ်ဖော်ပြော ဆိုကြသည်။ အီတလီကျွန်းဆွယ်သို့ အချိန်အကြာဆုံးနှင့်တာရှည်အခံဆုံးသောအခြားဒေသမှလာရောက်အခြေချမှု မှာ ၅၆၈ခုနှစ်တွင်ဖြစ်ပြီး Lombardsလူမျိုးများသည် ရောမအင်ပါယာကြီး၏အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှ ဗင်းနစ်သို့ရောက်ရှိလာ ခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။
ချဲ့ထွင်ခဲ့ခြင်း
၉ရာစုမှ၁၂ရာစုအတွင်း ဗင်းနစ်သည် မြို့ကြီးအဖြစ်ဖွံ့ဖြိုးလာခဲ့သည်။ မဟာဗျူဟာမြောက်သည့်၎င်း၏တည်နေရာအေ နအထားကြောင့် ရေကြောင်းသွားလာရေးနှင့်စီးပွားရေးတွင် အလွယ်တကူနှောက်ယှက်ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရခြင်းလုံးဝနီးပါး မရှိခဲ့ပေ။ Dalmatianကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်မှ ပင်လယ်ဓားပြများကိုဖယ်ရှားနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဗင်းနစ်မြို့သည် အ နောက်ဥရောပနှင့် ကျန်သည့်ကမ္ဘာအကြားမှ အောင်မြင်သောကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာနအဖြစ်သို့ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ဗင်းနစ်မြို့သည် စတုတ္ထမြောက်ကရူးဆိတ်စစ်ပွဲအပြီးတွင် ဧကရာဇ်နိုင်ငံသဖွယ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ Adriatic ပင်လယ်တွင် တည်ရှိနေခြင်းကြောင့် Byzantineအင်ပါယာနှင့် အစ္စလာမ်ကမ္ဘာတို့ဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ်ခဲ့၏။ ၁၃ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် ဗင်းနစ်မြို့သည်ဥရောပတိုက်တွင် အကြီးပွားအချမ်းသာဆုံးမြို့ဖြစ်လာခဲ့သည်။ တန်ခိုးအထွား ဆုံးနှင့်အချမ်းသာဆုံးအချိန်တွင် သင်္ဘောပေါင်း(၃၃၀၀)ခန့်ရှိပြီး သင်္ဘောသားစုစုပေါင်း(၃၆၀၀၀)ခန့်ရှိခဲ့၏။
အဆောက်အအုံများတည်ဆောက်ပုံ
ဗင်းနစ်မြို့တစ်မြို့လုံးတွင်တည်ဆောက်ထားသည့် အဆောက်အအုံများကို တစ်ချောင်းနှင့်တစ်ချောင်းနီးကပ်စွာစိုက် ထားသည့် သစ်သားမြေသွင်းတိုင်များပေါ်တွင် အခြေခံပြီးဆောက်လုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ သစ်သားမြေသွင်းတိုင်အများစုမှာ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာရေတွင်နှစ်မြုပ်နေသော်ငြားလည်း နဂိုအတိုင်းတည်ရှိနေကြသည်။ တည်ဆောက်မည့်အ ဆောက်အအုံများကို သစ်သားမြေသွင်းတိုင်များပေါ်တွင်ပန္နက်ချပြီးနောက် အုတ်(သို့)ကျောက်တုံးများဖြင့်အပေါ်ပိုင်း ကိုတည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်သည်။
သစ်သားမြေသွင်းတိုင်များကို ပျော့ပျောင်းသည့်သဲပြင်နှင့်ရွှံပြင်အလွှာတွင်းသို့ထိုးစိုက်လိုက်ပြီးနောက် ပိုမိုပြီးမာကျောလှသည့်ဖိသိပ်ထားသည့်ရွှံစေးအလွှာထိရောက်ရှိသွားအောင် ပြုလုပ်ထားခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ ရေထဲတွင်နှစ်မြုပ်နေသည့်အတွက် အောက်ဆီဂျင်များစွာရရှိခြင်းမရှိသည့်အခြေအနေကြောင့် သစ်သား များမှာ ရေပေါ်တွင်ကဲ့သို့လျင်မြန်စွာဆွေးမြေ့သွားခြင်းအလျဉ်မရှိပေ။ သစ်သားမြေသွင်းတိုင်အများစုကို ALDER(ဘာ့ ခ်ျထင်းရှုးသစ်ပင်မျိုး)သစ်ပင်မှရရှိသည့် ပင်စည်ကိုအသုံးပြုထားခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းအပင်သည်ရေစိမ်ခံနိုင်သောသတ္တိ ကောင်းစွာရှိသောအပင်တစ်မျိုးအဖြစ်သတ်မှတ်ထားကြသည်။
ဗင်းနစ်မြို့သည် မကြာခဏဆိုသလိုပင် ဆောင်းဦးရာသီနှင့်နွေဦးပေါက်ရာသီအစောပိုင်းအချိန်များတွင် ပင်လယ်ဒီလှို င်းများ၏ လွှမ်းမိုးမှုများမှခြိမ်းခြောက်ခံရလေ့ရှိသည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းခြောက်ရာခန့်က ဗင်းနစ်မြို့သားများသည် ကာကွယ်မှုပြုလုပ်သည့်အနေဖြင့် ရေငန်အိုင်အတွင်းသို့စီးဆင်းလျက်ရှိသည့်အဓိကကျလှသော မြစ်ကြီးများအားလုံး ၏ ရေလမ်းကြောင်းများကို လွှဲပေးခဲ့၏။ ဤနည်းလမ်းဖြင့် ဗင်းနစ်မြို့ပတ်ပတ်လည်ရှိဧရိယာကို အနည်အနှစ်များပြည့် လာခြင်းမှကာကွယ်နိုင်ခဲ့၏။
၂ဝရာစုအတောအတွင်း၌ ဒေသတွင်းလုပ်ငန်းများတွင်အသုံးပြုရန်အတွက် ရေငံအိုင်၏ အစွန်အဖျားတွင် များလှစွာသောအဝီစီတွင်း(စက်ရေတွင်း)များတူးဖော်ခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် ဗင်းနစ်မြို့သည် နိမ့်ဝင်ကျွံကျ ခြင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ ထိုကဲ့သို့ဖြစ်ရခြင်း၏အကြောင်းအရင်းမှန်မှာ မြေအောက်ရေကိုထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်းကြောင့် ပင်ဖြစ်သည်ဟု သဘောပေါက်လာခဲ့ကြ၏။ ၁၉၆ဝခုနှစ်များတွင် အဝီစီတွင်းများတူးဖော်ခြင်းကိုတားမြစ်ခဲ့ပြီးသည့်နော က်ပိုင်းတွင် အောက်သို့နိမ့်ဝင်လာခြင်းမှာလျော့ကျလာခဲ့သည်။ သို့သော်ငြားလည်း ဗင်းနစ်မြို့ကြီးမှာ အနိမ့်ပိုင်းရေလွှမ်းမိုးမှုများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများ မကြာခဏဆိုသလိုပင်ခံနေရဆဲဖြစ်ပြီး ဒီရေတက်ပြီးသည့်နောက် စင်တီမီတာအချို့
အထိရောက်ရှိအောင်ရေလွမ်းလာလေ့ရှိ၏။
ရှေးယခင်ကဆောက်လုပ်ထားသည့် အိမ်အိုကြီးများမှပစ္စည်းအတင်အချ ပြုလုပ်သည့်လှေခါးများမှာမူ ယခုအခါ၌ရေလွှမ်းမိုးကုန်ပြီဖြစ်သည်။မကြာသေးမီကပြုလုပ်ခဲ့သည့်လေ့လာတွေ့ရှိချက် များအရ ဗင်းနစ်မြို့သည်နောက်ထပ်ရေနှစ်မြုပ်ခြင်းမရှိတော့ပေဟု ထုတ်ပြန်ထားသော်လည်းမသေချာသေးပေ။ ထို့ကြောင့်ရေလွှမ်းမိုးခြင်းအတွက်ထုတ်ပြန်ထားသည့် နှိုးဆော်သတိပေးချက်ကိုရုပ်သိမ်းခြင်းမရှိသေးပေ။
ဗင်းနစ်၏ ရာသီဥတု
Köppenရာသီဥတုခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရေး၏အဆိုအရမူ ဗင်းနစ်မြို့သည် ပူနွေးစိုထိုင်းသည့်ရာသီဥတုအတွင်း၌ကျရောက် တည်ရှိနေပြီး အေးမြသောဆောင်းရာသီနှင့်နွေးထွေးလှသည့်နွေရာသီများကိုဖြစ်ပေါ်စေ၏။ နှစ်တစ်နှစ်၏အဦးဆုံးလ ဖြစ်သည့် ဇန်နဝါရီလတွင် ၂.၅ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ရှိပြီး၊ ဇူလိုင်လတွင် ၂၂.၇ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ထိအောင်ပူပြင်းတတ်သည်။
စီးပွားရေးလုပ်ငန်း
ဗင်းနစ်မြို့၏စီးပွားရေးသည် သမိုင်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် ပြောင်းလဲမှုများစွာကိုဖြစ်စေခဲ့သည်။ အလယ်ခေတ်နှင့် ရီနေးဆဲ့န်စ်ခေတ်များတွင် ဗင်းနစ်မြို့သည်ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးအတွက်အချက်အချာကျသောနေရာတစ် ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ကြီးမားကျယ်ပြောလှသည့်ပင်လယ်ပြင်ရေကြောင်းသွားလာရေးကိုထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည့်အင်ပါယာကြီးတစ်ခု ဖြစ်သောကြောင့် အလွန်အမင်းချမ်းသာလာခဲ့သည့်ဥရောပမှမြို့တစ်မြို့ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့အပြင် နိုင်ငံရေးနှင့်စီးပါြးရေးနှင့် ပတ်သက်နေသည့် အရေးအရာများတွင်လည်း ဦးစီးဦးဆောင်ခဲ့သည့်မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။
၁၁ရာစုမှ၁၅ရာစုတိုင်အောင် မြင့်မြ တ်သောနေရာအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသည့် ဂျော်ဒန်မြစ်နှင့် မြေထဲပင်လယ်စပ်ကြားရှိဒေသသို့ ဘုရားဖူးသွားရောက်မည့် သူများကို ဗင်းနစ်မြို့မှကောင်းစွာဧည့်ခံအလုပ်အကျွေးပြုခဲ့ကြ၏။ အခြားသောဆိပ်ကမ်းမြို့များမှာ ဗင်းနစ်မြို့မှကောင်းစွာစုစည်းတည်ထောင်ပြုလုပ်ထားသည့် ဘုရားဖူးလုပ်ငန်းခရီးသွားဝန်ဆောင်မှုများကို ခက်ခက်ခဲခဲယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရ၏။ ၁၇ရာစုနှစ်တွင် အားလုံးမှာပြောင်းလဲကုန်ပြီး ဗင်းနစ်မြို့၏ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဆိုင်ရာအင်ပါယာကြီးမှာ အခြားတိုင်းပြည်များလက်ထဲသို့လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရပြီးနောက် ရေကြောင်းသွားလာရေး၏အရေးပါမှုမှာလည်းလျော့ကျ ဆုတ်ယုတ်လာခဲ့သည်။
ထို့နောက် ၁၈ရာစုနှစ်တွင် ဗင်းနစ်မြို့သည်စိုက်ပျိုးရေးနှင့်စက်မှုလုပ်ငန်းများမှထွက်ကုန်များ ကိုအဓိကတင်ပို့ရောင်းချသူဖြစ်လာခဲ့၏။ ယနေ့အချိန်တွင် ဗင်းနစ်မြို့၏စီးပါြးရေးသည် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ သင်္ဘောဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း၊ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၊ ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် စက်မှုထွက်ကုန်ပို့သည်လု ပ်ငန်းများပေါ်တွင်မှီခိုလျက်ရှိသည်။ ဖန်ထည်လုပ်ငန်းနှင့် ပိုးထည်လုပ်ငန်းများမှာလည်း ဗင်းနစ်မြို့စီးပွားရေး၏ အရေး ပါမှုမြင့်မားလှသည့်နေရာမှပါဝင်လျက်ရှိသည်။
ခရီးသွားလာရေးလုပ်ငန်း
ဗင်းနစ်မြို့သည် ယင်း၏ခမ်းနားကျော်ကြားလှသည့် အနုပညာနှင့်ဗိသုကာလက်ရာများတို့ကြောင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားများသွားရောက်လည်ပတ်ကြသည့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိအရေးပါသည့်နေရာများထဲမှတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၇ခုနှစ်ခန့်မှန်း ချက်အရ ပျှမ်းမျှအားဖြင့် တစ်ရက်လျှင် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်စုစုပေါင်းငါးသောင်းခန့် ဗင်းနစ်မြို့သို့လာရောက်လည်ပတ် ကြသည်။ ဗင်းနစ်မြို့ကိုကမ္ဘာပေါ်ရှိအလှအပဆုံးသောမြို့များထဲမှတစ်ခုအဖြစ်သတ်မှတ်ကြသည်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်း သည် ၁၈ရာစုကတည်းက အဓိကအရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့ပြီး လှပသည့်မြို့တော်တည်ဆောက်ပုံ၊ ပြိုင်စံ ရှားသည့်ဟန်နှင့် ကြွယ်ဝလှသည့်ဂီတနှင့်ပန်းချီယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များတို့ကြောင့် အချက်အချာကြသည့်လည်ပ တ်ရန်နေရာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။
၁၉ရာစုတွင် ဗင်းနစ်မြို့သည် ချမ်းသာကြွယ်ဝသူများ၊ကျော်ကြားသူများနှင့်အထက်တ န်းအလွှာမှကြိုက်နှစ်သက်သည့် ဇိမ်ခံသည့်နေရာတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပြီး မကြာခဏဆိုသလို ခေတ္တနေထိုင်ခြင်းနှင့်စားသေ ာက်ပွဲများကျင်းပခြင်းများပြုလုပ်လာခဲ့ကြ၏။ ၂ဝရာစုအစောပိုင်းကာလများအထိ ဗင်းနစ်မြို့သည်ဖက်ရှင်ကျလှသည့် မြို့ကြီးတစ်မြို့အဖြစ်ဆက်လက်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ ဗင်းနစ်မြို့ကြီးသည် ၎င်း၏ ပြဇာတ်၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ရုပ်ရှင်၊ အနုပ ညာနှင့် ဂီတလုပ်ငန်းများကိုစိတ်ပါဝင်စားကြသည့် ကမ္ဘာတဝှမ်းမှခရီးသွားများကိုအစဉ်သဖြင့်ဆွဲဆောင်လျက်ရှိသည်။
ဗင်းနစ်မြို့ကြီးသည် အပျော်စီးသင်္ဘောကြီးများလာရောက်လည်ပတ်မှုကိုလည်း များစွာမှီခိုအားထားမှုပြုနေရသည်။ သို့သော်လည်း ဗင်းနစ်သို့ကမ္ဘာ့အနှံ့အပြားမှခရီးသွားများ လာရောက်မှုများပြားခြင်းမှဖြစ်ပါြးလာခဲ့သည့်အချို့သော ပြဿနာများထဲတွင် နှစ်တနှစ်၏အချို့သောအချိန်များ၌လူအရမ်းစည်ကားရှုပ်ထွေးခြင်းလည်း အပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ဖြစ်ခြင်းကို အချို့လူများအနေဖြင့် ခရီးသွားဧည့်သည်များအတွက်ထောင်ချောက်အဖြစ်သတ်မှတ်ကြပြီး အချို့ ကမူ လူသားပြတိုက်ကြီးသဖွယ်ရှုမြင်ကြပြန်သည်။
ဥရောပအနောက်ဘက်ခြမ်းနှင့်ကမ္ဘာ့အခြားနေရာအများစုတွင် တည်ရှိနေသည့်မြို့ကြီးများနှင့်မတူဘဲ ဗင်းနစ်မြို့ကြီး၏ခမ်းနားထည်ဝါလှပကျော့ရှင်းမှုများမှာ တစတစဖြင့်လျော့နည်း ကျဆင်းသွားလျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံခြားသားများမှ ဗင်းနစ်တွင်အိမ်များကိုအပြိုင်အဆိုင်ဈေးကြီးပေးဝယ်ယူကြသဖြင့် န ဂိုနေထိုင်ခဲ့ကြသည့်ရိုးရာလူမျိုးများမှာအခြေအနေပျက်သွားပြီး မိမိအခြေအနေဖြင့်တတ်နိုင်သည့်အခြားနေရာများသို့ ပြောင်းရွေ့နေထိုင်အောင် တွန်းအားပေးနေသကဲ့သို့ရှိလာ၏။
သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်း
ဗင်းနစ်မြို့သည် ရေငံအိုင်အတိမ်အတွင်း၌ တူးမြောင်း(၁၇၇)ခုဖြင့်ပိုင်းခြားထားသည့် ကျွန်းငယ်စုစုပေါင်း(၁၁၈)ခု ပေါ်တွင်တည်ဆောက်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး တံတားအစင်းပေါင်း(၄၁၇)ခုဖြင့် ဆက်သွယ်မှုပြုလုပ်ထားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ မြို့ဟောင်းတွင် တူးမြောင်းများကိုလမ်းများသဖွယ်အသုံးပြုကြပြီး အားလုံးနီးပါးသောသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှာ ရေလမ် းခရီးဖြင့်သွားခြင်း သို့တည်းမဟုတ် ကုန်းကြောင်းလျှောက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ၁၉ရာစုတွင် ကုန်းမကြီးပိုင်းမှဆက်သွယ် ထားသည့်တာရိုးလမ်းတလျှောက်၌ မီးရထားလမ်းနှင့်ကားလမ်းများကိုဖောက်လုပ်ခဲ့ကြ၏။ ဗင်းနစ်မြို့စွန်၏မြောက်ဘက်အစွန်အဖျားပိုင်းရှိ ကားလမ်းနှင့်မီးရထားလမ်းဝင်ပေါက်များမှလွဲ၍ ကျန်နေရာများအားလုံးတွင်ရေလမ်းခရီး(သို့)ခြေ လျင်လျှောက်ခြင်းကိုသာပြုလုပ်နိုင်ပေသည်။ ဗင်းနစ်မြို့သည်ဥရောပတိုက်၏အကြီးမားဆုံးသောကားအသုံးမပြုသည့် မြို့ပြဒေသတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။
ဗင်းနစ်မြို့ရဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ် အချက်အလက်များ
– ဗင်းနစ်ရဲ့တူးမြောင်းတွေအတွင်းမှာ gondola ပေါင်း ၃၅ဝစင်းခန့်ရှိပါတယ်။ gondola ဆိုတာကတော့ အရှည် ၃၅ပေ အနံ ၄.၅ပေ ရှိတဲ့ ဗင်းနစ်ရဲ့ ဦးပိုင်း ၊ ပဲ့ပိုင်း နှစ်ခုလုံးကော့နေတဲ့ လှေလေးတွေကိုခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
– ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၃ပေ အမြင့်ပဲရှိတာကြောင့် လာမယ့် နှစ်ပေါင်း ၁သန်း နဲ့ ၂သန်းကြားမှာ ရေအောက်ရောက်သွားမယ့် မြို့ဖြစ်တယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ဆိုကြပါတယ်။
– ကမ္ဘာ့အကျဉ်းဆုံးလမ်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Calletta ဆိုတဲ့လမ်းဟာ ဗင်းနစ်မှာတည်ရှိနေပြီး အကျယ် ၅၃ စင်တီမီတာသာ ရှိပါတယ်။
– ဗင်းနစ်ရဲ့အမှတ်အသားကတော့ အတောင်ပံပါတဲ့ ခြင်္သေ့ဖြစ်ပါတယ်။
– ဗင်းနစ်မှာရှိတဲ့ တံတားပေါင်း ၄၁၇ စင်းမှာ ၇၂ခုကတော့ ကိုယ်ပိုင်တံတား(private) တွေဖြစ်ပါတယ်။ တံတားအများစုမှာ လှေကားတွေမရှိတဲ့အကြောင်းကတော့ အရင်ကမြင်းတွေကို သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် သုံးခဲ့ပြီး ဒီတံတားတွေပေါ်ကနေ ဖြတ်သန်းစေခဲ့ကြလို့ ဖြစ်ပါတယ်။
– ဗင်းနစ်ရဲ့ အထင်ကရ တံတား ၄ခုကတော့ Grand တူးမြောင်းထဲမှာတည်ရှိနေပါတယ်။ ဒီတံတားတွေကတော့ Ponte della Costituzione ၊ Ponte dell’Accademia ၊ Ponte degli Scalzi နဲ့ Ponte di Rialto တံတားတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
– Grand တူးမြောင်းဟာ ဗင်းနစ်ရဲ့အကြီးဆုံးတူးမြောင်းဖြစ်ပြီး ဗင်းနစ်မြို့ကိုနှစ်ပိုင်းပိုင်းခြားထားတဲ့ နေရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ Grand တူးမြောင်းတလျှောက်မှာတော့ အဆောက်အအုံပေါင်း ၁၇ဝခန့် ရှိနေပါတယ်။
– ဗင်းနစ်မှာ နန်းတော်ပေါင်း ၂၀၀ကျော်ရှိပါတယ်။
– ဗင်းနစ်ရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး အဆောက်အအုံကတော့ San Marco ခေါင်းလောင်းတာဝါဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတာဝါအဆောက်အအုံကို အေဒီ ၁၁၀၀ ခုနှစ်လောက်ကတည်းက ဆောက်လုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၁၉၀ဝခုနှစ်မှာ တဖန်ပြန်လည်ဆောက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
– ဗင်းနစ်မှာနေထိုင်တဲ့ လူဦးရေဟာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် လျှော့နည်းလာနေပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ အိမ်တွေရဲ့ထိန်းသိမ်းစရိတ်ဟာ အလွန်ဈေးကြီးမြင့်လို့ဖြစ်ပြီး ၂၀၃ဝခုနှစ်ခန့်မှာတော့ သီးသန့်လည်ပတ်တဲ့နေရာဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
ပြည့်ဖြိုးဟိန်း