စင်ကာပူဟာ အကျင့်ပျက် လာဘ်စားမှု ကင်းစင်တဲ့ နိုင်ငံဘယ်လိုဖြစ်လာခဲ့သလဲ

စင်ကာပူဝန်ကြီးချုပ် လီရှန်လွန်းပြောတဲ့ စင်ကာပူရဲ့ ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး

ဘာသာပြန်ရေးသားသူ – ကိုငြိမ်းခန့် (NyeinKhant)

ခြစားမှုဆိုတာ နည်းနည်းမှ သည်းခံပေးလို့ မဖြစ်တဲ့ ရောဂါဆိုးပါပဲ။ နိုင်ငံအသီးသီးက ဒီကိစ္စကို တိုက်ထုတ်ဖို့ နည်းပေါင်းစုံနဲ့ ကြိုးပမ်း ခဲ့ကြတယ်။ ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဌာနဖွဲ့တယ်၊ ပြင်းထန်တဲ့ ဥပဒေတွေ ပြဋ္ဌာန်းတယ်၊ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းတွေ လိုက်နာဖို့ ကျင့်ဝတ်ဥပဒေတွေ ထုတ်ပြန်တယ်၊ ကုမ္ပဏီတွေဘက်ကလည်း လုပ်ငန်းတွေကို သန့်ရှင်းတဲ့နည်းတွေနဲ့ ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ကတိပြုကြတယ်။

ဒါတွေ လုပ်ပါရဲ့နဲ့ ဒီခြစားတဲ့ကိစ္စဟာ လူ့အဖွဲ့စည်းထဲမှာ မြစ်ပွားနာလိုပဲ ရှိနေဆဲပဲ။ ဒါနဲ့တောင် စင်ကာပူ၏ ခြစားမှု လျှော့ချရေးကိစ္စမှာ အတိုင်းအတာတခုအထိ ဘာကြောင့်အောင်မြင်မှုရခဲ့သလဲ ပြန်စဉ်းစားကြည့်ရင် အကြောင်းတရား ၄ ချက်ရှိတယ်လို့ တွေ့ရမယ်။

ပထမအချက်

ပထမ အချက်ကတော့ ဗြိတိသျ ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေးရဲ့ သန့်ရှင်းပြီး အလုပ်ဖြစ်တဲ့ စနစ်ကို အမွေခံရတယ်။ ကိုလိုနီစနစ်ချုပ်ငြိမ်းပြီး ကိုယ့်ကံကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးချင်ရတဲ့ အကြောင်းရင်း အများကြီးရှိခဲ့ပေမယ့် ဗြိတိသျှတို့ရဲ့ ကျေးဇူးမကင်းတဲ့ ကိစ္စတွေကတော့ အလုပ်ဖြစ်ပြီး ခိုင်မာတဲ့ အင်္ဂလိပ်ဥပဒေ၊ ပြည်သူဝန်ထမ်းစနစ်နဲ့ သွက်လက်ပြီး သမာသမတ်ရှိတဲ့ တရားစီရင်ရေး စနစ်တွေပါပဲ။ ကိုလိုနီစည်းမျဉ်းခံ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အလုပ်လုပ်ပုံ အဆင့်မြင့်မားခဲ့တာကလည်း အရေးကြီးတဲ့ အချက်တချက်ပါပဲ။

စင်ကာပူရဲ့ နောက်ဆုံး ဘုရင်ခံနဲ့ ပထမဆုံးနိုင်ငံ့ ခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆာဝီလယံဂူး ဆိုရင် တာဝန်လည်းသိ ခေါင်းဆောင်ရည်လည်း ပြည့်ဝခဲ့တယ်။ သူဆိုရင် (ယခု မလေးရှား ဆာဘား ပြည်နယ်) အရင် မြောက်ဘော်နီယိုမှာ ဘုရင်ခံအဖြစ် ဆက်လုပ်တော့လည်း စင်ကာပူတုန်းကလို နာမည်ကောင်းကျန်ခဲ့တာပါပဲ။ ဆာဘားပြည်နယ်မှာ နောက်မျိုးဆက်အထိ သူ့ကို အမှတ်ရကြဆဲပဲ။

ဒုတိယအချက်

ဒုတိယ အကြောင်းတရားကတော့ ဗြိတိသျှတွေ ထွက်သွားပြီးတဲ့နောက် စင်ကာပူရဲ့ ခေါင်းဆောင်ကြီးတွေရဲ့ စနစ်ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားမယ်ဆိုတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်ပါပဲ။ PAP ပါတီအနေနဲ့ ၁၉၅၉ လွတ်လပ်ရေးရအပြီး အာဏာရလာခဲ့တယ် ဆိုပေမယ့် ၁၉၅၉ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လွယ်လွယ် နိုင်ခဲ့တယ်တော့ မဟုတ်ဘူး။

တိုင်းပြည်အနေနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေတာ၊ ကျန်းမာရေး အဆင့်အတန်း နိမ့်ကျတာ၊ အိမ်ယာ မလုံလောက်တာ၊ စီးပွားရေး ကျတာနဲ့ လူဦးရေ ပေါက်ကွဲတာ စတဲ့ ပြသာနာပေါင်း မြောက်မြားစွာ ကြုံခဲ့ရတယ်။ PAP ပါတီအနေနဲ့ ဒီပြသာနာပေါင်း သောင်းခြောက်ထောင်ကို အမွေခံလိုခဲ့တာလား။ ဘာလို့ အတိုက်အခံအဖြစ်ပဲ ရပ်တည်ပြီး တခြားပါတီကို အုပ်ချုပ်စေ၊ ကျဆုံးစေလို့ မလုပ်ခဲ့သလဲ။

ဝန်ထမ်းတွေ ခြစားတဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ် မရောက်သွားအောင် ကာကွယ်ဖို့ ကိစ္စက အလွန်အရေးကြီးတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကပဲ ဝန်ကြီးချုပ် လီကွမ်ယူနဲ့ သူအဖွဲ့ကို ဒီလိုဆုံးဖြတ်ဖို့ တွန်းအားပေးခဲ့တယ်။ ညံ့ဖျင်းတဲ့၊ ခြစားတဲ့ အစိုးရတဆက်ကြောင့် ကျကွဲသွားတဲ့ ကြွေပန်းကန် အကောင်းပြန်မဖြစ်နိုင်တော့သလိုပါပဲ။

ဒါကြောင့်ပဲ PAP ပါတီအနေနဲ့ နိုင်အောင်ပြိုင်ပြီး အစိုးရဖွဲ့ခဲ့တယ်။ လီကွမ်းယူနဲ့ သူ့အဖွဲ့ဝင်တွေ ရာထူးလက်ခံဖို့ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲမှာ အင်္ကျ ီ ဘောင်းဘီ အဖြူဝတ်ခဲ့တယ်။ အစိုးရကို သန့်ရှင်အောင်နဲ့ ခြစားလို့မရအောင် ထားမယ်ဆိုတဲ့ သန္နိဋ္ဌာန်ကို ပြတဲ့သဘောပါပဲ။ အဲဒီအချိန်ကစလို့ စင်ကာပူရဲ့ လမ်းကြောင်းကို ချမှတ်ခဲ့တယ်။

တတိယအချက်

တတိယ အချက်ကတော့ ဥပဒေ ရေးဆွဲတာ၊ ဥပဒေကို စိုးမိုးအောင်လုပ်တာ၊ ဝန်ထမ်းအဖွဲ့အစည်းနဲ့ လူထုတွေပါ ပါတဲ့၊ ပြီးပြည့်စုံပြီး ခိုင်မာတဲ့ ခြစားမှုကာကွယ်ရေး မူဘောင်တွေကို အဖွဲ့အစည်းတွေအားလုံးမှာ သက်ဝင်အောင် နိုင်ငံရေး ခွန်အား အပြည့်နဲ့ ဖေါ်ဆောင်ခဲ့တာပါပဲ။ ခြစားမှုကာကွယ်ရေး ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး၊ ဒီဥပဒေအရ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို တရားတဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ရထားတာဖြစ်ကြောင်းကို စွပ်စွဲခံရသူဘက်က သက်သေပြရတယ်။ ဝင်ငွေနဲ့ မလျော်ညီတဲ့ မဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို လာဘ်ယူထားတာအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး သိမ်းဆည်း ခံရမယ်။

ဒီဥပဒေကို နိုင်ငံရပ်ခြားအထိ သက်ရောက်မှုရှိအောင် ရေးဆွဲထားတဲ့ အတွက်ကြောင့် နိုင်ငံခြားမှာ ကျူးလွန်သည့်တိုင်၊ နိုင်ငံကို မထိခိုက်စေဘူး ဆိုရင်တောင် ပြည်တွင်းမှာ ကျူးလွန်တဲ့ အမှုလိုပဲ သတ်မှတ်တယ်။

ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဌာနဖြစ်တဲ့ အကျင့်ပျက်မှုစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရို (CPIB) ဟာဆိုရင် အင်အား အထောက်အပံ့ ပြည့်စုံပြီး လွတ်လပ်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်တယ်။ ဒီအဖွဲ့ အနေနဲ့ ရဲအရာရှိ၊ ဝန်ကြီးတွေအပါအဝင် ဘယ်သူကိုမဆို စုံစမ်း စစ်ဆေးနိုင်ခွင့်အပ်နှင်းထားပြီး၊ လူထုကို အသိပညာပေးဖို့နဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းအတွင်းမှာ စံသတ်မှတ်ချက်အဖြစ် ဖေါ်ဆောင်ဖို့တွေပါ တာဝန်ယူတယ်။

နိုင်ငံရဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လစာကို ပုဂ္ဂလိကဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လစာနဲ့ ချိန်ညှိပြီး သင့်တင့်အောင်၊ လက်တွေ့ကျအောင် သတ်မှတ်ထားတယ်။ ဒီအတွက် ဝန်ထမ်းတွေဘက်ကလည်း မြင့်မားတဲ့ စံ၊ ရိုးသားမှုနဲ့ အားထုတ်မှုတို့ကို ပြန်ပေးရမယ်။

စတုတ္ထအချက်

စတုတ္ထ အချက်ကတော့၊ အကျင့်ပျက်မှုကို လက်မခံတဲ့ ရှောင်ကြဉ်လာတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းနဲ့ ယဉ်ကျေးမှု ပုံစံပါပဲ။ စင်ကာပူ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ သန့်ရှင်းတဲ့ စနစ်ကို တောင်းဆိုတယ်၊ အလုပ်အဆင်ပြေဖို့ “လူမှုရေးအရ ချူဆီထည့်” ရတာမျိုးကို မထောက်ခံဘူး။ အကျင့်ပျက်မှုကို တွေ့လာရင်လည်း တိုင်တန်းဖို့ ဝန်မလေးဘူး။ နိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ ဒီဥပဒေဟာ လူတိုင်းကို သက်ရောက်တယ် ဆိုတာရယ်၊ အစိုးရအနေနဲ့ အဂတိတရားတွေ မပါပဲ မျက်နှာ ပျက်စရာ ဖြစ်မယ်ဆိုရင်တောင် ဥပဒေအရပဲ ဆောင်ရွက်မယ် ဆိုတာတွေကို ယုံကြည်တယ်။

နိုင်ငံအလိုက် ထုံးစံ အမျိုးမျိုး ကြုံဖူးတဲ့ စီးပွားရေးသမားတယောက် စင်ကာပူရောက်လာပုံ ဇာတ်လမ်း တစ်ပုဒ်ရှိတယ်။ အစိုးရ အဖွဲ့ဝင် အဆင့်ဆင့်အတွက် လာဘ်ထိုးဖို့ ပေါက်ဈေးကို လိုက်စုံစမ်းလို့မရလို့ ခေါင်းကုတ်ပြီး ပြန်သွားခဲ့ရဖူးတယ်။ လာဘ်ထိုးဖို့ ပေါက်ဈေးက သိပ်မြင့်လွန်းလို့ ဖြစ်မယ်လို့တောင် ထင်သွားလေရဲ့။

စင်ကာပူအနေနဲ့ ခြစားမှုပပျောက်ရေးမှာ ထိုက်သင့်သလောက် အောင်မြင်ခဲ့တယ်လို့ ပြောနိုင်ပေမယ့်၊ ဒီပြဿနာကနေ အမြစ်ပြတ် ကင်းလွတ်ပြီးပြီလို့တော့ အထင်မှတ်မှားယူဆဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ အကျင့်ပျက်မှုဆိုတာ လူ့သဘာဝရယ် လောဘရယ်ကြောင့် ဖြစ်ရပါတယ်။ ဥပဒေက ဘယ်လို ထိန်းချုပ်ချုပ်၊ စနစ်က ဘယ်လောက် တင်းကျပ်ကျပ်၊ တခါတရံ စည်းကို ကျော်ချင်တဲ့ သူတွေကတော့ ရှိနေဦးမှာပါပဲ။ ဒီလိုလူတွေကို ထုတ်ဖေါ်ဖို့နဲ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူဖို့ မပျက်မကွက်လုပ်တယ်။ အရင် ၂ နှစ်ကပဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရိုက လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး တယောက်ကို ဒေါ်လာ ၁၇ သိန်း တလွဲသုံးမှုနဲ့ တရားစွဲခဲ့တယ်။

စနစ်ကို သန့်ရှင်းအောင် လုပ်တာဟာ ကျနော်တို့အတွက်အပြင်၊ နိုင်ငံရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ဖို့လည်း ပါပါတယ်။ ဒါကြောင့်ပဲ စင်ကာပူရဲ့ ဘဏ်တွေကတဆင့် ငွေကြေးခဝါချတာ၊ မတရားတဲ့ နည်းနဲ့ရတဲ့ ငွေတွေကို လွှဲပြောင်း စုဆောင်းတာတွေကိုလည်း တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကိုင်တွယ်ရတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ငွေကြေး ဗဟိုကျမှုနဲ့ စီးပွားရေး အချက်အချာကျမှုကို အားကြိုးမာန်တက် ကာကွယ်သွားမယ်။

“အပေါ်ထုပ်တန်း လိမ်ရင် အောက်ထုပ်တန်း မဖြောင့်နိုင်ဘူး” ဆိုတဲ့ တရုတ်စကားပုံတခု ရှိတယ်။ စနစ်တခု သန့်ရှင်းဖို့ဆိုတာ ထိပ်ဆုံးကနေ စ ရမယ်။ ပြည်ပ သင်တန်းတခု သွားတက်တဲ့ တပ်မတော် အရာရှိ တယောက်ကို သူ့အတန်းဖော် တယောက်က စင်ကာပူရဲ့ စနစ်ကို ဘယ်လို သန့်ရှင်းအောင် လုပ်ထားသလဲလို့ မေးဖူးတယ်။

အဲဒီအရာရှိက ဒီက မူဘောင်တွေနဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရိုအကြောင်းကို ရှင်းပြတဲ့အခါ အဲဒီဗျူရိုက ဘယ်သူ့ကို သတင်းပို့ရသလဲလို့ ထပ်မေးပြန်တယ်။ အရာရှိက ဗျူရိုက ဝန်ကြီးချုပ်ကို သတင်းပို့ရတယ်လို့ ရိုးရိုးဖြေတော့ အတန်းဖော်အတွက် ပိုတောင် ဇဝေဇဝါ ဖြစ်သွားတော့တာပေါ့။ နောက်မှ စဉ်းစားမိတာက တကယ်မေးချင်တဲ့ မေးခွန်းက ထိန်းချုပ်မယ့်သူတွေကို ဘယ်သူက ထိန်းချူပ်မှာလဲ ဆိုတာပေါ့။

ရှေးကတည်းက ရှိခဲ့တဲ့ ဒီပုစ္ဆာအတွက် အဖြေတော့ မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အစိုးရ ထိပ်ဆုံးကနေ ဟိုးအောက်အထိမှာ အမြင့်ဆုံး စံချိန်နဲ့ အစွန်းကုန် ရိုးဖြောင့်မှုကိုတော့ ကာကွယ်သွားမယ်လို့ သန္နိဋ္ဌာန် ချထားပါတယ်။ ၁၉၉၆ တုန်းက မစ္စတာ လီကွမ်ယူနဲ့ ကျနော်တို့နှစ်ယောက် အိမ်ဝယ်တဲ့ ကိစ္စမှာ မမှန်မကန် လျှော့ဈေးနဲ့ ရပါတယ်လို့ သတင်းတွေထွက်တော့ အဲဒီအချိန်က ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်တဲ့ ဂိုချုပ်တောင်က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေ အပြည့်အစုံ လုပ်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့တယ်၊ မမှန်မကန်မှုတွေ ရှိခဲ့တယ်လို့ မတွေ့ခဲ့ဘူး။ ဒီကိစ္စကို လွှတ်တော်ကို ဆက် တင်ခဲ့ပြီး သုံးရက်တိုင်တိုင် ဆွေးနွေးကြားနာမှုတွေလည်း လုပ်ခဲ့သေးတယ်။

အဲဒီမှာ မစ္စတာ လီ ရော၊ ကျနော်ရော ပြောခဲ့တာရှိတယ်။ မစ္စတာ လီ က “ကျနော်ဝယ်တာရော ဒုဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်တဲ့ ကျနော့သား ဝယ်တာရောကို လက်လွှတ်မပေးဘဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံရတာကို ဂုဏ်ယူ ကျေနပ်တယ်။ စစ်ကြောခံရမှုမှာ ဘယ်သူမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မရှိတာရယ်၊ ဘယ်လောက်ကြီးတဲ့ ဝန်ကြီး မဆို မလျော် သြဇာနဲ့ အကျင့်ပျက် ရယူတယ်လို့ ယူဆရရင် စုံစမ်းစစ်ဆေးခံရတာတွေဟာ စင်ကာပူအတွက် အလွန် အရေးကြီးတယ်” လို့ ပြောခဲ့တယ်။

ယုံကြည်မှုဟာ တည်ဆောက်ဖို့ ကြာသလောက်၊ ပျက်ဖို့ အင်မတန် မြန်တယ်။ စင်ကာပူမှာ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော် တည်ဆောက်ခဲ့တယ်။ အစိုးရ၊ စနစ်နဲ့ တာဝန်ရှိ အမျိုးသား အမျိုးသမီး အားလုံးရဲ့ ဖြောင့်မတ် မှန်ကန်မှုဟာ စင်ကာပူအောင်မြင်ရခြင်းရဲ့ အဓိက သော့ချက်ပါပဲ။ ဖြောင့်မတ်မှုနဲ့ ဂုဏ်သရေကို ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့်မှ အထိခိုက်မခံရအောင် ကာကွယ်သွားမယ့်အပြင်၊ အများထက် အမြဲတမ်း သာနေအောင်၊ နိုင်ငံအတွက် ဂုဏ်ယူစရာကိစ္စဖြစ်အောင် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားပါတယ်။

လီရှန်လွန်း

References

Corrupt Practices Investigation Bureau (CPIB). 2016a. Prevention of Corruption Act, Singapore. Available online.
Corrupt Practices Investigation Bureau (CPIB). 2016b. About CPIB. Available online.
National Archives of Singapore. 21 May 1996. Statement by Senior Minister Lee Kuan Yew Nassim Jade and Scotts 28. Available online.

ကိုငြိမ်းခန့် (NyeinKhant)