မူရင္းေရးသားသူ – ကုိေန
မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္း၌ ပါရွိသည့္ ျမန္မာတပ္ႏွင့္ မြန္ဂိုတပ္ စစ္ျဖစ္ရာ မာကိုပိုလို၏ အေခၚအေဝၚ ဗိုခ်န္းလြင္ျပင္သည္ ငေဆာင္ခ်မ္းခံၿမိဳ႕ မဟုတ္ေပ။ ငေဆာင္ခ်မ္း ခံၿမိဳ႕ႏွင့္ မိုင္အနည္းငယ္ ေဝးကြာသည့္ ငေဆာင္ခ်မ္း လြင္ျပင္ သာျဖစ္၏။ ေတာအုပ္ပတ္လည္ဝိုင္းေနသည့္ ၎ လြင္ျပင္သည္ ၁ မိုင္ခန့္ရွိ၏။ မြန္ဂို စစ္တပ္ႀကီးသည္ ေတာအုပ္အတြင္း စခန္းခ်တပ္စြဲ ထားျခင္းျဖစ္၏။
မာကိုပိုလို၏ အဆိုအရ ကူဗလိုင္ခန္သည္ ပုဂံကိုတိုက္ရန္ အလြန္အင္အား ႀကီးမားသည့္ စစ္တပ္ႀကီး ၂ တပ္ကို ျမန္မာနယ္စပ္ နယ္ေျမမ်ားကို သိမ္းယူတပ္စြဲရန္ ေစလႊတ္ထားသည္။ ျမန္မာတို႔ဘက္ကမူ ဘုရင္ နရသီဟပေတ့သည္ ရာဇသႀကၤန္၏ သား ၂ ေယာက္ကို စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခန့္ၿပီး အင္အား ၄ သိန္းျဖင့္ ငေဆာင္ခ်မ္းကို ခံၿမိဳ႕တည္ကာ ေရွ႕ေျပးခုခံရန္ ေစလႊတ္ထား၏။ ထို႔ျပင္ နရသီဟပေတ့ သည္ ပုဂံကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ ပလင္၊ ရြာသာ၊ သမထိေခ်ာင္း အရပ္ ၃ ခု၌ ခံတပ္ၿမိဳ႕တည္ရန္စီစဥ္ရာ အုတ္ဖုတ္လ်ွင္ အခ်ိန္ၾကာမည္စိုးသျဖင့္ ဂူပုထိုး မ်ားစြာ ကို ဖ်က္၍ ခံတပ္တည္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေလ၏။
ျပည္စား သီဟသူ၊ ဒလစား ေက်ာ္စြာ၊ ပုသိမ္စား ဥဇနာ စသည့္ သား ၃ ေယာက္တို႔ လည္း ရွိသည္ျဖစ္ရာ ငေဆာင္ခ်မ္း ေရွ႕ခံစစ္ကို စစ္ကူေထာက္လွမ္းရန္ႏွင့္ ပုဂံကို ကာကြယ္ရန္ စစ္အင္အားလည္း အလံုအေလာက္ ရွိ၏။ မြန္တြင္ ပုဂံက တိုက္႐ိုက္ ခန့္ထားသည့္ အလိမၼာ အမတ္လည္း ရွိ၏။ (နရသီဟပေတ့ လြန္ေသာ္ မြန္တို႔ အလိမၼာအမတ္ကိုသတ္၍ ဝါရီ႐ူကို ဘုရင္ေျမွာက္ခါ တိုင္းျပည္ထူေထာင္ျခားနား၏)ယိုးဒယား လင္ဇင္း ဇင္းမယ္ စသည္ အျပင္ မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္း အရ ဘဂၤလားကိုလည္းပိုင္သည္ျဖစ္ရာ စစ္အင္အားမွာ သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ စုစည္းႏိုင္သည့္ အေနအထား တြင္ရွိ၏။
မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာဘုရင္သည္ အလြန္ခ်မ္းသာေၾကာင္း၊ အဖိုးတန္ရတနာပစၥည္း မ်ိဳးစံု အမ်ားအျပား ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း၊ ပိုင္နက္နယ္ေျမ က်ယ္ျပန့္ ေၾကာင္း၊ လူေနမ်ားျပားေၾကာင္း၊ ျပည္သူအမ်ား ခ်မ္းသာၾကေၾကာင္း၊ ကမၻာအရပ္ရပ္က ကုန္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာဘုရင္သည္ ခန္းဘုရင္မင္းႀကီးအား မေလးစားေၾကာင္း မ်ား ေဖာ္ျပထားသည္။ မြန္ဂိုစစ္အတြက္ ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္တြင္ ငေဆာင္ ခ်မ္းေတာအုပ္၏ လြင္ျပင္၌ ျမန္မာေရွ႕ေျပး တပ္ႏွင့္ မြန္ဂိုတပ္တို႔ စတင္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ၾက၏။
မာကိုပိုလို၏ အဆိုအရ ျမန္မာတပ္တြင္ ဆင္ ၂၀၀၀ ပါသည္ဆို၏။ ဆင္မ်ားေပၚတြင္ သစ္သားေမ်ွာ္စင္ႀကီးမ်ား တင္ထားၿပီး ထိုေမ်ွာ္စင္မ်ားေပၚ၌ စစ္သား ၁၂ ေယာက္မွ ၁၆ ေယာက္အထိ လိုက္ပါသည္ဆို၏။ ေခ်လ်င္ႏွင့္ ျမင္းစီးစစ္သားမွာ ၆၀၀၀၀ ဟု ဆို၏။ မြန္ဂိုတပ္ႀကီး ၂ ခုကို ကူဗလိုင္ခန္၏ လက္႐ံုးစစ္သူႀကီး နက္စ္ကရာဒင္က ဦးစီးကြပ္ကဲၿပီး ၎ အားအထားဆံုး တပ္မွာ ၎၏ လက္႐ံုးတပ္ျဖစ္ေသာ ျမင္းစီးေလးသည္ ေတာ္ တပ္ျဖစ္သည္။ အင္အား ၁၂၀၀၀ ရွိၿပီး အေတြ႔အႀကံဳ အလြန္ရင့္က်က္သည့္ ပြဲတိုင္းႏိုင္ တပ္ျဖစ္သည္။
ဆင္၂၀၀၀ လူ ၆၀၀၀၀ ပါေသာ ျမန္မာတပ္သည္ မြန္ဂိုတပ္ႀကီးႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေတာအုပ္တြင္ စခန္းခ်ခဲ့သည္။ မနက္မိုးလင္းေသာ္ စစ္ပြဲ စတင္ျဖစ္၏။ မြန္ဂိုစစ္သူႀကီး၏ အားအထားရဆံုး အင္အား ၁၂၀၀၀ ရွိသည့္ ျမင္းစီးေလးသည္ေတာ္တပ္ကို ျမန္မာတို႔က ဆင္တပ္ျဖင့္ နင္းရာ တစ္စစီဆုတ္ျဖဲခံရသကဲ႔သို႔ မြန္ဂိုျမင္းတပ္ ပ်က္စီးခဲ့သည္ ။ ေနာက္ျပန္ထြက္ေျပးသည့္ မြန္ဂိုျမင္းတပ္ေနာက္ ျမန္မာတို႔က ဆင္တပ္ျဖင့္လိုက္နင္းရာ ျမန္မာဆင္တပ္ သည္ မြန္ဂိုျမင္းတပ္အေပၚမွ ျဖတ္ေက်ာ္တက္နင္းၿပီး ေရွ႕ဆက္လက္ ခ်ီတက္လာသည္။
မြန္ဂိုျမင္းတပ္ စိစိေက်သျဖင့္ မြန္ဂိုစစ္သူႀကီးက ေတာအုပ္အတြင္း ဝင္ေျပးရန္အမိန့္ေပးသည္ဟူ၏။ ထို႔ေနာက္ ၎ တို႔၏ ေလးအႀကီးစားမ်ားကို ျပင္ဆင္ၾကသည္။ ျမန္မာတပ္သည္ ပထမအႀကိမ္ မြန္ဂိုျမင္းတပ္ကို ဆင္တပ္ျဖင့္နင္းၿပီး ေနာက္ စခန္းခ်ရာ ေတာအုပ္ဘက္ ဆင္တပ္ျပန္လွည့္၏။ ထိုစဥ္ ေတာအုပ္အတြင္းမွ မြန္ဂိုတို႔ ျမန္မာဆင္တပ္အေပၚ ျမားမိုးရြာေလရာ ျမန္မာတို႔ ဆင္တပ္ျပန္လွည့္၍ ကမၻာပ်က္မတတ္ေအာ္ဟစ္ရင္း ေတာအုပ္အတြင္း အတင္းဝင္ေရာက္သည္ဟု မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထိုသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ တခဏတာ စိတ္လြတ္သြားသည့္ အမွားျဖစ္ေလသည္။ ဆင္ေပၚတြင္တင္ထားသည့္ လူလိုက္ပါသည့္ ႀကီးမားသည့္ သစ္သားေမ်ွာ္စင္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္ ဆင္တို႔သည္ သစ္ပင္မ်ား အၾကား ကန့္လန့္ခံ ညပ္ေနရာ ေရွ႕တိုးမရ ေနာက္ဆုတ္မရ ျဖစ္ၿပီး ေတာအုပ္အတြင္းမွ မြန္ဂိုတို့က ေလးျဖင့္ ပစ္သျဖင့္ ျမန္မာဆင္တပ္ပ်က္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာဆင္တပ္ ပ်က္ၿပီး ေနာက္ ငေဆာင္ခ်မ္းလြင္ျပင္တြင္ ျမန္မာတပ္ႏွင့္ မြန္ဂို တပ္တို႔ တစ္ေနကုန္ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ၾကရာ ေျချပတ္ လက္ျပတ္ ဦးေခါင္းျပတ္မ်ား လူေသေကာင္မ်ား ေဖြးေဖြးလႈပ္ေနသည္ဆို၏။
ထိုညေမွာင္ေသာ္ စစ္ပြဲရပ္ နား၍ မနက္မိုးလင္းတြင္ စစ္ပြဲျပန္လည္စတင္၏။ မရပ္မနား ထိုးခုတ္ တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ၾကရာ ေန့မြန္း လြဲတိုင္ေအာင္ျဖစ္သည္ဆို၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ဆင္တပ္ ပ်က္သြားသည့္ ျမန္မာတို႔သည္ အင္အားအဆမတန္ ႀကီးမားသည့္ မြန္ဂိုျမင္းတပ္ကို ခုခံရန္ မတတ္ႏိုင္သည့္ အေလ်ာက္ ငေဆာင္ခ်မ္း ခံၿမိဳ႕အတြင္းသို႔ ျပန္လည္ ဆုတ္ခြာ ဝင္ေရာက္လိုက္ၾကသည္။ ျမန္မာဆင္တပ္မွ ဆင္အေကာင္ ၂၀၀ ကို မြန္ဂိုတို႔ ဖမ္းမိေသာ္လည္း ျမန္မာတို႔ကဲ႔သို႔ ဆင္ခိုင္းသည့္ အတတ္ပညာမရွိသျဖင့္ မည္သို႔မ်ွ အသံုးမဝင္ခဲ့ပါ။
မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္းမွာ ဤ ေနရာအထိသာ ျဖစ္၏။ သို႔ျဖစ္ရာ မာကိုပိုလိုသည္ ငေဆာင္ခ်မ္းလြင္ျပင္တြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ေရွ႕ေျပးစစ္ပြဲ ကိုသာ မွတ္တမ္းတင္ၿပီး ကုဗလိုင္ခန္ရွိရာ ဒါဒူး(ေခၚ)ပီကင္း(ေခၚ)ပဲ႔က်င္(ေခၚ) ေဘဂ်င္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားပံု ရေလသည္။ ထို အခ်ိန္အထိ ငေဆာင္ခ်မ္း မပ်က္ေသးေပ။ ျမန္မာတို႔ေနာက္ လိုက္လာသည့္ ကူဗလိုင္ခန္၏ မြန္ဂို + တ႐ုတ္ (တာရက္တာရုတ္) တပ္ႀကီးသည္ ငေဆာင္ခ်မ္း ခံၿမိဳ႕ကို ဝိုင္းရံတိုက္ခိုက္ရာ ျမန္မာတို႔ ၃ လတိုင္တိုင္ ဆင္ေကြ်း ျမင္းေကြ်းကအစ ဓားလက္မလႊတ္ရဘဲ ခုတ္ရသည္ဟူ၏။ ကူဗလိုင္ခန္၏ စစ္တပ္သည္ ၁ သိန္းကုန္ေသာ္ ၂ သိန္းလာ၏။ ၂ သိန္းကုန္ေသာ္ ၃ သိန္းလာ၏။ ၃ သိန္းကုန္ေသာ္ ၄ သိန္းလာသည္ ဆို၏။
ထိုအခ်ိန္တြင္ နရသီဟပေတ့ဘုရင္သည္ စစ္ကူ အႀကီး အက်ယ္လႊတ္ရန္သင့္ပါေသာ္လည္း မည္သည့္ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ စစ္ကူ မလႊတ္သည္ကို ရွာေဖြမေတြ႔ရွိေသးသလို ဆက္စပ္စဥ္းစားစရာ အေၾကာင္းလည္း မေတြ႕ရွိေသးေပ။ ၎ အခ်ိန္က ပုဂံအင္ပါယာ၏ ပိုင္နက္နယ္ပယ္အရ အလြန္က်ယ္ျပန့္လွသည္ျဖစ္ရာ ရွမ္း၊ ယိုးဒယား၊ ဇင္းမယ္၊ လင္းဇင္း၊ မြန္၊ ထားဝယ္၊ ပုသိမ္၊ ဒလ၊ စသည္တို႔မွ စစ္အင္အား အမ်ားအျပားလည္း ရႏိုင္သည္ ျဖစ္ပါလ်က္ ငေဆာင္ခ်မ္းခံၿမိဳ႕သို႔ စစ္ကူမပို႔ဘဲ ခံၿမိဳ႕ ၃ ခု တည္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေန၏။
ခံၿမိဳ႕တည္သည္မွာ လုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္ သည္ျဖစ္ေသာ္လည္း သားေတာ္ ၃ ပါးကိုလည္း အနားတြင္ ေခၚမထားေခ်။ ငေဆာင္ခ်မ္းတြင္ တိုက္ခိုက္ေနရသည့္ ျမန္မာတို႔ ဓားတံုးလြန္းလွသျဖင့္ လက္ပမ္းက်ခါ ေနာက္ဆံုး ၌ ငေဆာင္ခ်မ္း ခံၿမိဳ႕အား စြန့္ခြာလိုက္ရေလသည္။ ထို အခါမွ ငေဆာင္ခ်မ္း ပ်က္ေလ၏။ ငေဆာင္ခ်မ္းပ်က္ရာ မလည္ေအာက္ မ႐ိုးေတာင္မွ ခံ၏။ ထိုမွလည္း ထပ္၍ပ်က္ျပန္သည္။ ငေဆာင္ခ်မ္းပ်က္သည္ကိုၾကားကတည္းက ဒူးတုန္ေန သည့္ နရသီဟပေတ့သည္ ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန့္ခြဲရန္ မစဥ္းစားႏိုင္ေတာ့ဘဲ မလည္ပ်က္သည္တြင္ အျပင္းအထန္ေၾကာက္ရြံ႕စြာျဖင့္ သားေတာ္အႀကီး ဥဇၨနာ ရွိရာ ပုသိမ္သို႔ စုန္ဆင္းေလ၏။
ကူဗလိုင္ခန္တပ္သည္ လည္း အတားအဆီးမရွိ ပုဂံသို႔ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ လုယက္ဖ်က္ဆီး မီး႐ႈိ႕ၾကကုန္၏။ နရသီဟပေတ့ေနာက္သို႔ လိုက္သည့္ ကူဗလိုင္ခန္၏ တပ္အား စစ္သူႀကီး ျမင္စိုင္း မင္းညီေနာင္ ၃ ေယာက္ အျပင္းအထန္ခုခံရာ အေသအေက်မ်ားလွသျဖင့္ မလိုက္ဝံ႔ေတာ့ဘဲ တ႐ုတ္တို႔ ေမာ္ၾကည့္ၿပီး ျပန္သည့္ အရပ္ကို တ႐ုတ္ေမာ္ဟု ယခုတိုင္ေခၚ၏။ ကူဗလိုင္ခန္၏ တပ္လည္း ပုဂံတြင္ စစ္ရပ္နားေနရာ ရွင္ဒိသာပါေမာက္ ဦးေဆာင္သည့္ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးအဖြဲ႕ ပီကင္းအထိသြား၍ ကုဗလိုင္ခန္အား စစ္ေျပၿငိမ္းစကား ေျပာသည္မွ ကူဗလိုင္ခန္သည္လည္း ေအဒီ ၁၂၈၃ခုႏွစ္ ၌ ပုဂံတြင္တပ္စြဲထားသည့္ ၎၏ စစ္တပ္ကို ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္းေခၚေဆာင္လိုက္ေလ၏။
နရသီဟပေတ့လည္း တ႐ုတ္တို႔ျပန္သည္၌ ပုဂံသို႔ ျပန္ဆန္တက္လာရာ ျပည္စား သားေတာ္သီဟသူ ဓားမိုး၍ အဆိပ္ခတ္ေသာစားေတာ္ အား စားခိုင္းသည္ကို မိဖုရားဖြားေစာ တရားခ်၍ မ်က္ရည္က်ခါ စားရင္း “ေနာင္ဘဝ သားေယာ်ာ္းေလး မေမြးရခလို” ဟု ဆုေတာင္းကာ အနိစၥေရာက္ေလ၏။ ထိုမွ စ၍ ပုဂံအင္ပါယာႀကီး ပ်က္စီးကာ တိုင္းျပည္အသီးသီး ထူေထာင္ပုန္ကန္ျခားနား၍ သူတလူ ငါတမင္း ဘုရင္လုပ္ၾကၿပီး ပထမျမန္မာႏိုင္ေတာ္ ႀကီး ၿပိဳကြဲပ်က္စီးရေလေတာ႔သတည္း။
နရသီဟပေတ့သည္ မဂၤလာေစတီကို ေရႊစည္းခံုႏွင့္ တစ္ပံုစံထဲ တူေအာင္တည္၏။ ေစတီအတြင္း ေရွ႕က ပုဂံမင္း ေရႊ႐ုပ္တုမ်ား ကိုပါ ဌာပနာထည့္ထားၿပီး နန္းတြင္းသူ နန္းတြင္းသားတို႔က လက္ဝတ္လက္စားမ်ား ခ်ြတ္လွဴသည္မ်ားလည္းရွိသည္ ဆို၏။ ေနာက္မွ သီဟိုဠ္က ေရာက္လာသည့္ ဗုဒၶ၏ ဓာတ္ေတာ္ကို “ပုထိုးသာ”ဟူသည့္ ဘြဲ႕အမည္ရွိသည့္ ပုထိုးေတာ္တစ္ဆူတည္၍ ဌာပနာေၾကာင္း တြင္းသင္း ရာဇဝင္တြင္ ေဖာ္ျပထားေလရာ ယခု ေဖာ္ျပထားသည့္ ပံုပါ ” တ႐ုတ္ေျပးဘုရား” ၏ ဘြဲ႕အမည္မွာ “ပုထိုးသာ” ျဖစ္မည္လားဟု ဆင္ျခင္မိေတာ့သည္သာ။
ပထမမြန်မာနိုင်ငံ ပြိုကွဲခြင်းအစ (သို့) သမိုင်းထဲက ငဆောင်ချမ်း တိုက်ပွဲအကြောင်း (unicode)
မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်း၌ ပါရှိသည့် မြန်မာတပ်နှင့် မွန်ဂိုတပ် စစ်ဖြစ်ရာ မာကိုပိုလို၏ အခေါ်အဝေါ် ဗိုချန်းလွင်ပြင်သည် ငဆောင်ချမ်းခံမြို့ မဟုတ်ပေ။ ငဆောင်ချမ်း ခံမြို့နှင့် မိုင်အနည်းငယ် ဝေးကွာသည့် ငဆောင်ချမ်း လွင်ပြင် သာဖြစ်၏။ တောအုပ်ပတ်လည်ဝိုင်းနေသည့် ၎င်း လွင်ပြင်သည် ၁ မိုင်ခန့်ရှိ၏။ မွန်ဂို စစ်တပ်ကြီးသည် တောအုပ်အတွင်း စခန်းချတပ်စွဲ ထားခြင်းဖြစ်၏။
မာကိုပိုလို၏ အဆိုအရ ကူဗလိုင်ခန်သည် ပုဂံကိုတိုက်ရန် အလွန်အင်အား ကြီးမားသည့် စစ်တပ်ကြီး ၂ တပ်ကို မြန်မာနယ်စပ် နယ်မြေများကို သိမ်းယူတပ်စွဲရန် စေလွှတ်ထားသည်။ မြန်မာတို့ဘက်ကမူ ဘုရင် နရသီဟပတေ့သည် ရာဇသင်္ကြန်၏ သား ၂ ယောက်ကို စစ်ဗိုလ်ချုပ်ခန့်ပြီး အင်အား ၄ သိန်းဖြင့် ငဆောင်ချမ်းကို ခံမြို့တည်ကာ ရှေ့ပြေးခုခံရန် စေလွှတ်ထား၏။ ထို့ပြင် နရသီဟပတေ့ သည် ပုဂံကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ပလင်၊ ရွာသာ၊ သမထိချောင်း အရပ် ၃ ခု၌ ခံတပ်မြို့တည်ရန်စီစဉ်ရာ အုတ်ဖုတ်လျှင် အချိန်ကြာမည်စိုးသဖြင့် ဂူပုထိုး များစွာ ကို ဖျက်၍ ခံတပ်တည်ရန် လုပ်ဆောင်လေ၏။
ပြည်စား သီဟသူ၊ ဒလစား ကျော်စွာ၊ ပုသိမ်စား ဥဇနာ စသည့် သား ၃ ယောက်တို့ လည်း ရှိသည်ဖြစ်ရာ ငဆောင်ချမ်း ရှေ့ခံစစ်ကို စစ်ကူထောက်လှမ်းရန်နှင့် ပုဂံကို ကာကွယ်ရန် စစ်အင်အားလည်း အလုံအလောက် ရှိ၏။ မွန်တွင် ပုဂံက တိုက်ရိုက် ခန့်ထားသည့် အလိမ္မာ အမတ်လည်း ရှိ၏။ (နရသီဟပတေ့ လွန်သော် မွန်တို့ အလိမ္မာအမတ်ကိုသတ်၍ ဝါရီရူကို ဘုရင်မြှောက်ခါ တိုင်းပြည်ထူထောင်ခြားနား၏)ယိုးဒယား င်င်းဇင်း ဇင်းမယ် စသည် အပြင် မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်း အရ ဘင်္ဂလားကိုလည်းပိုင်သည်ဖြစ်ရာ စစ်အင်အားမှာ သန်းနှင့်ချီ၍ စုစည်းနိုင်သည့် အနေအထား တွင်ရှိ၏။
မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်းအရ မြန်မာဘုရင်သည် အလွန်ချမ်းသာကြောင်း၊ အဖိုးတန်ရတနာပစ္စည်း မျိုးစုံ အများအပြား ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း၊ ပိုင်နက်နယ်မြေ ကျယ်ပြန့် ကြောင်း၊ လူနေများပြားကြောင်း၊ ပြည်သူအများ ချမ်းသာကြကြောင်း၊ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်က ကုန်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ကြောင်း၊ မြန်မာဘုရင်သည် ခန်းဘုရင်မင်းကြီးအား မလေးစားကြောင်း များ ဖော်ပြထားသည်။ မွန်ဂိုစစ်အတွက် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ငဆောင် ချမ်းတောအုပ်၏ လွင်ပြင်၌ မြန်မာရှေ့ပြေး တပ်နှင့် မွန်ဂိုတပ်တို့ စတင် တိုက်ပွဲ ဖြစ်ကြ၏။
မာကိုပိုလို၏ အဆိုအရ မြန်မာတပ်တွင် ဆင် ၂၀၀၀ ပါသည်ဆို၏။ ဆင်များပေါ်တွင် သစ်သားမျှော်စင်ကြီးများ တင်ထားပြီး ထိုမျှော်စင်များပေါ်၌ စစ်သား ၁၂ ယောက်မှ ၁၆ ယောက်အထိ လိုက်ပါသည်ဆို၏။ ချေလျင်နှင့် မြင်းစီးစစ်သားမှာ ၆၀၀၀၀ ဟု ဆို၏။ မွန်ဂိုတပ်ကြီး ၂ ခုကို ကူဗလိုင်ခန်၏ လက်ရုံးစစ်သူကြီး နက်စ်ကရာဒင်က ဦးစီးကွပ်ကဲပြီး ၎င်း အားအထားဆုံး တပ်မှာ ၎င်း၏ လက်ရုံးတပ်ဖြစ်သော မြင်းစီးလေးသည် တော် တပ်ဖြစ်သည်။ အင်အား ၁၂၀၀၀ ရှိပြီး အတွေ့အကြုံ အလွန်ရင့်ကျက်သည့် ပွဲတိုင်းနိုင် တပ်ဖြစ်သည်။
ဆင်၂၀၀၀ လူ ၆၀၀၀၀ ပါသော မြန်မာတပ်သည် မွန်ဂိုတပ်ကြီးနှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင် တောအုပ်တွင် စခန်းချခဲ့သည်။ မနက်မိုးလင်းသော် စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်၏။ မွန်ဂိုစစ်သူကြီး၏ အားအထားရဆုံး အင်အား ၁၂၀၀၀ ရှိသည့် မြင်းစီးလေးသည်တော်တပ်ကို မြန်မာတို့က ဆင်တပ်ဖြင့် နင်းရာ တစ်စစီဆုတ်ဖြဲခံရသကဲ့သို့ မွန်ဂိုမြင်းတပ် ပျက်စီးခဲ့သည် ။ နောက်ပြန်ထွက်ပြေးသည့် မွန်ဂိုမြင်းတပ်နောက် မြန်မာတို့က ဆင်တပ်ဖြင့်လိုက်နင်းရာ မြန်မာဆင်တပ် သည် မွန်ဂိုမြင်းတပ်အပေါ်မှ ဖြတ်ကျော်တက်နင်းပြီး ရှေ့ဆက်လက် ချီတက်လာသည်။
မွန်ဂိုမြင်းတပ် စိစိကျေသဖြင့် မွန်ဂိုစစ်သူကြီးက တောအုပ်အတွင်း ဝင်ပြေးရန်အမိန့်ပေးသည်ဟူ၏။ ထို့နောက် ၎င်း တို့၏ လေးအကြီးစားများကို ပြင်ဆင်ကြသည်။ မြန်မာတပ်သည် ပထမအကြိမ် မွန်ဂိုမြင်းတပ်ကို ဆင်တပ်ဖြင့်နင်းပြီး နောက် စခန်းချရာ တောအုပ်ဘက် ဆင်တပ်ပြန်လှည့်၏။ ထိုစဉ် တောအုပ်အတွင်းမှ မွန်ဂိုတို့ မြန်မာဆင်တပ်အပေါ် မြားမိုးရွာလေရာ မြန်မာတို့ ဆင်တပ်ပြန်လှည့်၍ ကမ္ဘာပျက်မတတ်အော်ဟစ်ရင်း တောအုပ်အတွင်း အတင်းဝင်ရောက်သည်ဟု မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထိုသည်မှာ မြန်မာတို့၏ တခဏတာ စိတ်လွတ်သွားသည့် အမှားဖြစ်လေသည်။ ဆင်ပေါ်တွင်တင်ထားသည့် လူလိုက်ပါသည့် ကြီးမားသည့် သစ်သားမျှော်စင်ကြီးများကြောင့် ဆင်တို့သည် သစ်ပင်များ အကြား ကန့်လန့်ခံ ညပ်နေရာ ရှေ့တိုးမရ နောက်ဆုတ်မရ ဖြစ်ပြီး တောအုပ်အတွင်းမှ မွန်ဂိုတို့က လေးဖြင့် ပစ်သဖြင့် မြန်မာဆင်တပ်ပျက်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာဆင်တပ် ပျက်ပြီး နောက် ငဆောင်ချမ်းလွင်ပြင်တွင် မြန်မာတပ်နှင့် မွန်ဂို တပ်တို့ တစ်နေကုန်ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ကြရာ ခြေပြတ် လက်ပြတ် ဦးခေါင်းပြတ်များ လူသေကောင်များ ဖွေးဖွေးလှုပ်နေသည်ဆို၏။
ထိုညမှောင်သော် စစ်ပွဲရပ် နား၍ မနက်မိုးလင်းတွင် စစ်ပွဲပြန်လည်စတင်၏။ မရပ်မနား ထိုးခုတ် တိုက်ခိုက် သတ်ဖြတ်ကြရာ နေ့မွန်း လွဲတိုင်အောင်ဖြစ်သည်ဆို၏။ နောက်ဆုံးတွင် ဆင်တပ် ပျက်သွားသည့် မြန်မာတို့သည် အင်အားအဆမတန် ကြီးမားသည့် မွန်ဂိုမြင်းတပ်ကို ခုခံရန် မတတ်နိုင်သည့် အလျောက် ငဆောင်ချမ်း ခံမြို့အတွင်းသို့ ပြန်လည် ဆုတ်ခွာ ဝင်ရောက်လိုက်ကြသည်။ မြန်မာဆင်တပ်မှ ဆင်အကောင် ၂၀၀ ကို မွန်ဂိုတို့ ဖမ်းမိသော်လည်း မြန်မာတို့ကဲ့သို့ ဆင်ခိုင်းသည့် အတတ်ပညာမရှိသဖြင့် မည်သို့မျှ အသုံးမဝင်ခဲ့ပါ။
မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်းမှာ ဤ နေရာအထိသာ ဖြစ်၏။ သို့ဖြစ်ရာ မာကိုပိုလိုသည် ငဆောင်ချမ်းလွင်ပြင်တွင် ဖြစ်ပွားသော ရှေ့ပြေးစစ်ပွဲ ကိုသာ မှတ်တမ်းတင်ပြီး ကုဗလိုင်ခန်ရှိရာ ဒါဒူး(ခေါ်)ပီကင်း(ခေါ်)ပဲ့ကျင်(ခေါ်) ဘေဂျင်း နေပြည်တော်သို့ ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားပုံ ရလေသည်။ ထို အချိန်အထိ ငဆောင်ချမ်း မပျက်သေးပေ။ မြန်မာတို့နောက် လိုက်လာသည့် ကူဗလိုင်ခန်၏ မွန်ဂို + တရုတ် (တာရက်တာရုတ်) တပ်ကြီးသည် ငဆောင်ချမ်း ခံမြို့ကို ဝိုင်းရံတိုက်ခိုက်ရာ မြန်မာတို့ ၃ လတိုင်တိုင် ဆင်ကျွေး မြင်းကျွေးကအစ ဓားလက်မလွှတ်ရဘဲ ခုတ်ရသည်ဟူ၏။ ကူဗလိုင်ခန်၏ စစ်တပ်သည် ၁ သိန်းကုန်သော် ၂ သိန်းလာ၏။ ၂ သိန်းကုန်သော် ၃ သိန်းလာ၏။ ၃ သိန်းကုန်သော် ၄ သိန်းလာသည် ဆို၏။
ထိုအချိန်တွင် နရသီဟပတေ့ဘုရင်သည် စစ်ကူ အကြီး အကျယ်လွှတ်ရန်သင့်ပါသော်လည်း မည်သည့် အကြောင်း ကြောင့် စစ်ကူ မလွှတ်သည်ကို ရှာဖွေမတွေ့ရှိသေးသလို ဆက်စပ်စဉ်းစားစရာ အကြောင်းလည်း မတွေ့ရှိသေးပေ။ ၎င်း အချိန်က ပုဂံအင်ပါယာ၏ ပိုင်နက်နယ်ပယ်အရ အလွန်ကျယ်ပြန့်လှသည်ဖြစ်ရာ ရှမ်း၊ ယိုးဒယား၊ ဇင်းမယ်၊ လင်းဇင်း၊ မွန်၊ ထားဝယ်၊ ပုသိမ်၊ ဒလ၊ စသည်တို့မှ စစ်အင်အား အများအပြားလည်း ရနိုင်သည် ဖြစ်ပါလျက် ငဆောင်ချမ်းခံမြို့သို့ စစ်ကူမပို့ဘဲ ခံမြို့ ၃ ခု တည်ရန် လုပ်ဆောင်နေ၏။
ခံမြို့တည်သည်မှာ လုပ်သင့် လုပ်ထိုက် သည်ဖြစ်သော်လည်း သားတော် ၃ ပါးကိုလည်း အနားတွင် ခေါ်မထားချေ။ ငဆောင်ချမ်းတွင် တိုက်ခိုက်နေရသည့် မြန်မာတို့ ဓားတုံးလွန်းလှသဖြင့် လက်ပမ်းကျခါ နောက်ဆုံး ၌ ငဆောင်ချမ်း ခံမြို့အား စွန့်ခွာလိုက်ရလေသည်။ ထို အခါမှ ငဆောင်ချမ်း ပျက်လေ၏။ ငဆောင်ချမ်းပျက်ရာ မလည်အောက် မရိုးတောင်မှ ခံ၏။ ထိုမှလည်း ထပ်၍ပျက်ပြန်သည်။ ငဆောင်ချမ်းပျက်သည်ကိုကြားကတည်းက ဒူးတုန်နေ သည့် နရသီဟပတေ့သည် ကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲရန် မစဉ်းစားနိုင်တော့ဘဲ မလည်ပျက်သည်တွင် အပြင်းအထန်ကြောက်ရွံ့စွာဖြင့် သားတော်အကြီး ဥဇ္ဇနာ ရှိရာ ပုသိမ်သို့ စုန်ဆင်းလေ၏။
ကူဗလိုင်ခန်တပ်သည် လည်း အတားအဆီးမရှိ ပုဂံသို့ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက် လုယက်ဖျက်ဆီး မီးရှို့ကြကုန်၏။ နရသီဟပတေ့နောက်သို့ လိုက်သည့် ကူဗလိုင်ခန်၏ တပ်အား စစ်သူကြီး မြင်စိုင်း မင်းညီနောင် ၃ ယောက် အပြင်းအထန်ခုခံရာ အသေအကျေများလှသဖြင့် မလိုက်ဝံ့တော့ဘဲ တရုတ်တို့ မော်ကြည့်ပြီး ပြန်သည့် အရပ်ကို တရုတ်မော်ဟု ယခုတိုင်ခေါ်၏။ ကူဗလိုင်ခန်၏ တပ်လည်း ပုဂံတွင် စစ်ရပ်နားနေရာ ရှင်ဒိသာပါမောက် ဦးဆောင်သည့် စစ်ပြေငြိမ်းရေးအဖွဲ့ ပီကင်းအထိသွား၍ ကုဗလိုင်ခန်အား စစ်ပြေငြိမ်းစကား ပြောသည်မှ ကူဗလိုင်ခန်သည်လည်း အေဒီ ၁၂၈၃ခုနှစ် ၌ ပုဂံတွင်တပ်စွဲထားသည့် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို ပြန်လည် ရုတ်သိမ်းခေါ်ဆောင်လိုက်လေ၏။
နရသီဟပတေ့လည်း တရုတ်တို့ပြန်သည်၌ ပုဂံသို့ ပြန်ဆန်တက်လာရာ ပြည်စား သားတော်သီဟသူ ဓားမိုး၍ အဆိပ်ခတ်သောစားတော် အား စားခိုင်းသည်ကို မိဖုရားဖွားစော တရားချ၍ မျက်ရည်ကျခါ စားရင်း “နောင်ဘဝ သားယော်ာ္းလေး မမွေးရခလို” ဟု ဆုတောင်းကာ အနိစ္စရောက်လေ၏။ ထိုမှ စ၍ ပုဂံအင်ပါယာကြီး ပျက်စီးကာ တိုင်းပြည်အသီးသီး ထူထောင်ပုန်ကန်ခြားနား၍ သူတလူ ငါတမင်း ဘုရင်လုပ်ကြပြီး ပထမမြန်မာနိုင်တော် ကြီး ပြိုကွဲပျက်စီးရလေတော့သတည်း။
နရသီဟပတေ့သည် မင်္ဂလာစေတီကို ရွှေစည်းခုံနှင့် တစ်ပုံစံထဲ တူအောင်တည်၏။ စေတီအတွင်း ရှေ့က ပုဂံမင်း ရွှေရုပ်တုများ ကိုပါ ဌာပနာထည့်ထားပြီး နန်းတွင်းသူ နန်းတွင်းသားတို့က လက်ဝတ်လက်စားများ ချွတ်လှူသည်များလည်းရှိသည် ဆို၏။ နောက်မှ သီဟိုဠ်က ရောက်လာသည့် ဗုဒ္ဓ၏ ဓာတ်တော်ကို “ပုထိုးသာ”ဟူသည့် ဘွဲ့အမည်ရှိသည့် ပုထိုးတော်တစ်ဆူတည်၍ ဌာပနာကြောင်း တွင်းသင်း ရာဇဝင်တွင် ဖော်ပြထားလေရာ ယခု ဖော်ပြထားသည့် ပုံပါ ” တရုတ်ပြေးဘုရား” ၏ ဘွဲ့အမည်မှာ “ပုထိုးသာ” ဖြစ်မည်လားဟု ဆင်ခြင်မိတော့သည်သာ။
Via : မြန်မာ့သမိုင်း ဆိုင်ရာ