ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံ အကြောင်း သိကောင်းစရာ

(Unicode)

ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံဟာ မြေထဲပင်လယ်အရှေ့ပိုင်းက ကျွန်းနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး ရှေးအရင်ကတည်းကကျော်ကြားလှတဲ့ သမိုင်းကြောင်းများရှိခဲ့တဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့တရားဝင်နာမည်ကတော့ ဆိုက်ပရပ်သမ္မတနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံဟာ ဧရိယာစတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၃၇၅၂ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းပြီး ဂရိနိုင်ငံရဲ့အရှေ့ဘက် ၊ ဆီးရီးယားနိုင်ငံ နှင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ ရဲ့အနောက်ဘက် ၊ တူရကီနိုင်ငံရဲ့ တောင်ဘက် ၊ အီဂျစ်နိုင်ငံ ရဲ့ မြောက်ဘက် နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့ အနောက်မြောက်ဘက်မှာ တည်ရှိတဲ့နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံဟာ ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် ဂရိနှင့် တူရကီ ဘာသာစကားတို့ကို သုံးစွဲကြပါတယ်။ ကျွန်းဆွယ်ကိုနှစ်ပိုင်းခွဲထားပြီး မြောက်ပိုင်းကို ဆိုက်ပရပ်တာ့ခ် ဟုခေါ်ပြီး တောင်ပိုင်းကို ဂရိဆိုက်ပရပ်ဟုခေါ်ကြပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ၊ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်သန်းခေါင်စာရင်းအရ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံ၏ လူဦးရေဟာ ၁၁၇၂၀၇၁(၁.၂သန်းနီးပါး) ရှိပါတယ်။

နီကိုရှား မြို့ဟာ ဆိုက်ပရပ် နိုင်ငံရဲ့မြို့တော်ဖြစ်ပြီး အကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းမြို့ဟာ မြောက်ပိုင်းနဲ့တောင်ပိုင်းခွဲထားတဲ့ ကမ္ဘာပေါ်တွင်တစ်ခုတည်းသောမြို့တော်ဖြစ်ပါတယ်။ ပီးဖော့စ်မြို့ဟာ ပင်လယ်ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်ပြီး ကျေက်ခေတ်နှောင်းပိုင်းတည်းက နေထိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းမြို့ဟာ အဖရိုဒိုက်နှင့် ဟယ်လင်နစ်ခေတ်နတ်ဘုရားတို့အား ကိုးကွယ်ခဲ့ရာ အချက်အချာနေရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဂရိဒဏ္ဍာရီလာ အချစ်နတ်သမီးခေါ် အဖရိုဒိုက်ကို ဆိုက်ပရပ်မှာမွေးဖွားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီဒေသမှာ ခရစ်တော်မပေါ်မီ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက တည်ဆောက်ခဲ့သော ဘုရားကျောင်းများ ၊ နန်းတော်များ ၊ ကဇာတ်ရုံများ ၊ ခံတပ်များ နှင့် သချိုင်းများကို ပြန်လည်တွေ့ရှိခဲ့ရသဖြင့် ဤနေရာဟာ ရှေးခေတ်ယဉ်ကျေးမှု ကြီးကျယ်ထွန်းကားခဲ့ရာ နေရာတစ်ခုလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ပီးဖော့စ်မြို့တွင် ကမ္ဘာ့အလှဆုံး လို့ဆိုကြတဲ့ mosaics ပန်းချီများကိုလည်းတွေ့ရှိနိုင်ပါတယ်။

ပီးဖော့ခ်သင်္ဘောဆိပ်မှ အနောက်ဖက် ၂ ကီလိုမီတာအကွာမှာတော့ ကြီးမားတဲ့ ရှေးသချိုင်းကြီးကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ မြေအောက်တွင် ဘီစီ ၄ ရာစုခန့်ကထွင်းထုတည်ဆောက်ခဲ့သော သချိုင်းများကိုကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့( UNESCO) မှရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုနေရာအဖြစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်လျှက်ရှိပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံ အလယ်တွင်တည်ရှိသော ထရူးဒေါ့တောင်ရှိရောမ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း ၁၀ ကျောင်းတွင်နံရံအပြည့်ရေးခြယ်ထားသော အရှေ့ရောမ နံရံဆေးရးပန်းချီကားများဟာ လည်း ယူနက်စကို ကရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်အဖြစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်လျက်ရှိပါတယ်။

Kykkos ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းဟာ ဆိုင်ပရပ်မှာရှိတဲ့နာမည်အကြီးဆုံး ဘုန်းကြီးကျောင်းတစ်ကျောင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဆိုပါဘုန်းကြီးကျောင်းကို ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာဘုရင် အလက်ဇီးယက်ကွန်နီးနော့စ် (၁၀၈၁-၁၁၁၈) က ၁၁ ရာစုအကုန်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းကျောင်းဟာ ထရူးဒေါ့စ်တောင်ရဲ့အနောက်တောင်ဘက် ၁၃၁၈ မီတာအကွာမှာ ရှိတာဖြစ်ပါတယ်။

ထို့အပြင် အိုလန်ပက် တောင်ဟာလည်း ၁၉၅၂ မီတာမြင့်ပြီး ဆိုက်ပရပ်မှာ အမြင့်ဆုံးတောင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံရှိ ဖစ်ထရီးဘေးကမ်းခြေဟာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တုန်းက ခရီးသွားအကြံပေးအဖွဲ့မှ ဥရောပတွင် တတိယအကောင်းဆုံးကမ်းခြေအဖြစ် ကြေငြာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာတော့ အဆင့် ၉ နေရာသို့ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နစ်ဆီကမ်းခြေဟာ အရှည်မီတာ ၅၀၀ ရှိပြီး ကမ်းခြေမှာကရှိတဲ့ကြည်လင်တဲ့ရေများကြောင့် blue flag ဆုကိုရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်ဒေသမှာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၁သောင်းခန့်ကတည်းက လူတွေနေထိုင်ခဲ့တဲ့ အထောက်အထားတွေကို တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ်က Neolithic ဒေသမှာတွေ့ရတဲ့ ဂူတစ်ဂူရဲ့ သက်တမ်းကို တွက်ချက်ရာမှာ နှစ်ပေါင်း ၉၅၀၀ခန့် ရှိနေပြီလို့ သိရပါတယ်။ ဘီစီ ၁၄၀၀ခန့်မှာတော့ ရှေးဂရိတွေဟာ ဒီဒေသကို ခြေချလာခဲ့ကြပါတယ်။ ဘီစီ ၇၀၀ ခန့်မှာတော့ ဒီဒေသကို အဆီးရီးယန်းတွေက အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဘီစီ ၃၃၀ ဝန်းကျင်မှာတော့ စစ်ဘုရင် အလက်ဇန္ဒားရဲ့လက်အောက်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဘီစီ ၅၀ခန့်မှာတော့ ရောမအင်ပါယာအောက်ကို ရောက်ခဲ့ပြီး ရောမအင်ပါယာ နှစ်ခြမ်းကွဲသွားပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ အရှေ့ရောမအင်ပါယာလို့ခေါ်တဲ့ ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာအောက်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ အေဒီ ၁၁၉၁ တတိယခရူးဆိတ်စစ်ပွဲအပြီးမှာတော့ အင်္ဂလန်ဘုရင် ရစ်ချက်ရဲ့သိမ်းပိုက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ Aimery က ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဆိုက်ပရပ်ဘုရင့်နိုင်ငံကိုတည်ထောင်တဲ့ ပထမဆုံးဘုရင်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ် ဘုရင့်နိုင်ငံကိုနောက်ဆုံးအုပ်ချုပ်ခဲ့သူကတော့ ဘုရင်မ Catherine Cornaro ဖြစ်ပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်ဟာ အော်တိုမန်အင်ပါယာ နဲ့ ဗြိတိသျှအင်ပါယာတို့ရဲ့ လက်အောက်ကိုရောက်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၀ခုနှစ်မှ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအုပ်ချုပ်ရေးအနေဖြင့် ဗဟိုအစိုးရ သမ္မတစနစ်ကိုကျင့်သုံးပြီး လက်ရှိသမ္မတမှာ ၂၀၁၃ခုနှစ်ကတည်းက တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး ဒုတိယအကြိမ်ထပ်မံရွေးကောက်ခံထားရသူ Nicos Anastasiades ဖြစ်ပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံမှာ အဓိကနေထိုင်တဲ့ လူမျိုးစုကြီး ၄စုကတော့ ဂရိဆိုက်ပရပ် ၊ တူရကီဆိုက်ပရပ် ၊ အာမေးနီးယန်း နဲ့ မာရွန်နိုက် လူမျိုးတွေဖြစ်ပါတယ်။ ကိုးကွယ်မှုအနေနဲ့ကတော့ အရှေ့တိုင်းခရစ်ယာန်(Eastern Orthodox )ဘာသာကို ၇၈% ၊ အစ္စလမ်ဘာသာကို ၂၀% နဲ့ အခြားဘာသာကို ၂% ခန့်ကိုးကွယ်ကြပါတယ်။

စီးပွားရေးအနေနဲ့ကတော့ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံသားတွေဟာ အစားအစာ ၊ အဖျော်ယမကာ ၊ ဘိလပ်မြေ ၊ သင်္ဘောပြုပြင်ရေး ၊ ချည်မျှင်အထည် ၊ ဓာတုပစ္စည်းများ ၊ သတ္တုပစ္စည်းများ ၊ သစ် ၊ စက္ကူ ၊ ရွံ့စေးမြေစေး လုပ်ငန်းများ နဲ့ ဟိုတယ် ခရီးသွားလာရေး ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများကိုလုပ်ကိုင်ကြပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှဝင်ငွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၁၅၇၂ ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာမှာ ၃၅ခုမြောက် အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ ငွေကြေးစနစ် အနေနဲ့ကတော့ ယူရိုကို သုံးပါတယ်။

ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံမှာ အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ပညာရေးဟူ၍ပညာရေး ၂ မျိုးရှိပါတယ်။ အထက်တန်းကျောင်းဒစ်ပလိုမာကို အဆင့် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအတွင်းဝင်သည့်သူများသာပေးပြီး ကျန် ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းကိုတော့ ထိန်းသိမ်းလုပ်ဆောင်ပါတယ်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းများဟာ သာမာန်အားဖြင့် ဝင်ခွင့်သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပဲ အထက်ကျောင်းဒစ်ပလိုမာအရ ဖြေသင့်သည့်သူများသာဝင်ခွင့်အတွက်ဖြေဆိုရပါတယ်။ ဆိုက်ပရပ်နိုင်ငံကျောင်းသားများဟာ ပိုမိုမြင့်မားတဲ့ ဘွဲ့များအတွက် ဂရိ ၊ တူရကီ ၊ ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိကနိုင်ငံများတွင်တက်ရောက်ကြရပါတယ်။

(Zawgyi)

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံဟာ ေျမထဲပင္လယ္အေရွ႕ပိုင္းက ကြၽန္းႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေရွးအရင္ကတည္းကေက်ာ္ၾကားလွတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားရွိခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕တရားဝင္နာမည္ကေတာ့ ဆိုက္ပရပ္သမၼတႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံဟာ ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ေပါင္း ၃၇၅၂ စတုရန္းမိုင္က်ယ္ဝန္းၿပီး ဂရိႏိုင္ငံရဲ႕အေရွ႕ဘက္ ၊ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ ႏွင့္ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံ ရဲ႕အေနာက္ဘက္ ၊ တူရကီႏိုင္ငံရဲ႕ ေတာင္ဘက္ ၊ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ ႏွင့္ အစၥေရးႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္မွာ တည္ရွိတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံဟာ ႐ုံးသုံးဘာသာစကားအျဖစ္ ဂရိႏွင့္ တူရကီ ဘာသာစကားတို႔ကို သုံးစြဲၾကပါတယ္။ ကြၽန္းဆြယ္ကိုႏွစ္ပိုင္းခြဲထားၿပီး ေျမာက္ပိုင္းကို ဆိုက္ပရပ္တာ့ခ္ ဟုေခၚၿပီး ေတာင္ပိုင္းကို ဂရိဆိုက္ပရပ္ဟုေခၚၾကပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္သန္းေခါင္စာရင္းအရ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံ၏ လူဦးေရဟာ ၁၁၇၂၀၇၁(၁.၂သန္းနီးပါး) ရွိပါတယ္။

နီကိုရွား ၿမိဳ႕ဟာ ဆိုက္ပရပ္ ႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ၿပီး အႀကီးဆုံးၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ၎ၿမိဳ႕ဟာ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ေတာင္ပိုင္းခြဲထားတဲ့ ကမာၻေပၚတြင္တစ္ခုတည္းေသာၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ပီးေဖာ့စ္ၿမိဳ႕ဟာ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ေက်က္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတည္းက ေနထိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၎ၿမိဳ႕ဟာ အဖ႐ိုဒိုက္ႏွင့္ ဟယ္လင္နစ္ေခတ္နတ္ဘုရားတို႔အား ကိုးကြယ္ခဲ့ရာ အခ်က္အခ်ာေနရာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဂရိဒ႑ာရီလာ အခ်စ္နတ္သမီးေခၚ အဖ႐ိုဒိုက္ကို ဆိုက္ပရပ္မွာေမြးဖြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီေဒသမွာ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ၊ နန္းေတာ္မ်ား ၊ ကဇာတ္႐ုံမ်ား ၊ ခံတပ္မ်ား ႏွင့္ သခ်ိဳင္းမ်ားကို ျပန္လည္ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ဤေနရာဟာ ေရွးေခတ္ယဥ္ေက်းမႈ ႀကီးက်ယ္ထြန္းကားခဲ့ရာ ေနရာတစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပီးေဖာ့စ္ၿမိဳ႕တြင္ ကမာၻ႔အလွဆုံး လို႔ဆိုၾကတဲ့ mosaics ပန္းခ်ီမ်ားကိုလည္းေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။

ပီးေဖာ့ခ္သေဘၤာဆိပ္မွ အေနာက္ဖက္ ၂ ကီလိုမီတာအကြာမွာေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ ေရွးသခ်ိဳင္းႀကီးကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ေျမေအာက္တြင္ ဘီစီ ၄ ရာစုခန႔္ကထြင္းထုတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သခ်ိဳင္းမ်ားကိုကမာၻ႔အေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕( UNESCO) မွေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈေနရာအျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လွ်က္ရွိပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံ အလယ္တြင္တည္ရွိေသာ ထ႐ူးေဒါ့ေတာင္ရွိေရာမ ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း ၁၀ ေက်ာင္းတြင္နံရံအျပည့္ေရးျခယ္ထားေသာ အေရွ႕ေရာမ နံရံေဆးရးပန္းခ်ီကားမ်ားဟာ လည္း ယူနက္စကို ကေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လ်က္ရွိပါတယ္။

Kykkos ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းဟာ ဆိုင္ပရပ္မွာရွိတဲ့နာမည္အႀကီးဆုံး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ဘိုင္ဇန္တိုင္းအင္ပါယာဘုရင္ အလက္ဇီးယက္ကြန္နီးေနာ့စ္ (၁၀၈၁-၁၁၁၈) က ၁၁ ရာစုအကုန္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၎ေက်ာင္းဟာ ထ႐ူးေဒါ့စ္ေတာင္ရဲ႕အေနာက္ေတာင္ဘက္ ၁၃၁၈ မီတာအကြာမွာ ရွိတာျဖစ္ပါတယ္။

ထို႔အျပင္ အိုလန္ပက္ ေတာင္ဟာလည္း ၁၉၅၂ မီတာျမင့္ၿပီး ဆိုက္ပရပ္မွာ အျမင့္ဆုံးေတာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံရွိ ဖစ္ထရီးေဘးကမ္းေျခဟာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တုန္းက ခရီးသြားအႀကံေပးအဖြဲ႕မွ ဥေရာပတြင္ တတိယအေကာင္းဆုံးကမ္းေျခအျဖစ္ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အဆင့္ ၉ ေနရာသို႔ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ နစ္ဆီကမ္းေျခဟာ အရွည္မီတာ ၅၀၀ ရွိၿပီး ကမ္းေျခမွာကရွိတဲ့ၾကည္လင္တဲ့ေရမ်ားေၾကာင့္ blue flag ဆုကိုရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ေဒသမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁ေသာင္းခန႔္ကတည္းက လူေတြေနထိုင္ခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္က Neolithic ေဒသမွာေတြ႕ရတဲ့ ဂူတစ္ဂူရဲ႕ သက္တမ္းကို တြက္ခ်က္ရာမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၉၅၀၀ခန႔္ ရွိေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ ဘီစီ ၁၄၀၀ခန႔္မွာေတာ့ ေရွးဂရိေတြဟာ ဒီေဒသကို ေျခခ်လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘီစီ ၇၀၀ ခန႔္မွာေတာ့ ဒီေဒသကို အဆီးရီးယန္းေတြက အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘီစီ ၃၃၀ ဝန္းက်င္မွာေတာ့ စစ္ဘုရင္ အလက္ဇႏၵားရဲ႕လက္ေအာက္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဘီစီ ၅၀ခန႔္မွာေတာ့ ေရာမအင္ပါယာေအာက္ကို ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေရာမအင္ပါယာ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ အေရွ႕ေရာမအင္ပါယာလို႔ေခၚတဲ့ ဘိုင္ဇန္တိုင္းအင္ပါယာေအာက္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေအဒီ ၁၁၉၁ တတိယခ႐ူးဆိတ္စစ္ပြဲအၿပီးမွာေတာ့ အဂၤလန္ဘုရင္ ရစ္ခ်က္ရဲ႕သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ Aimery က ျပန္လည္သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီး ဆိုက္ပရပ္ဘုရင့္ႏိုင္ငံကိုတည္ေထာင္တဲ့ ပထမဆုံးဘုရင္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံကိုေနာက္ဆုံးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူကေတာ့ ဘုရင္မ Catherine Cornaro ျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ဟာ ေအာ္တိုမန္အင္ပါယာ နဲ႔ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာတို႔ရဲ႕ လက္ေအာက္ကိုေရာက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၆၀ခုႏွစ္မွ လြတ္လပ္ေရး ရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေနျဖင့္ ဗဟိုအစိုးရ သမၼတစနစ္ကိုက်င့္သုံးၿပီး လက္ရွိသမၼတမွာ ၂၀၁၃ခုႏွစ္ကတည္းက တာဝန္ထမ္းေဆာင္ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ထပ္မံေ႐ြးေကာက္ခံထားရသူ Nicos Anastasiades ျဖစ္ပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံမွာ အဓိကေနထိုင္တဲ့ လူမ်ိဳးစုႀကီး ၄စုကေတာ့ ဂရိဆိုက္ပရပ္ ၊ တူရကီဆိုက္ပရပ္ ၊ အာေမးနီးယန္း နဲ႔ မာ႐ြန္ႏိုက္ လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကိုးကြယ္မႈအေနနဲ႔ကေတာ့ အေရွ႕တိုင္းခရစ္ယာန္(Eastern Orthodox )ဘာသာကို ၇၈% ၊ အစၥလမ္ဘာသာကို ၂၀% နဲ႔ အျခားဘာသာကို ၂% ခန႔္ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။

စီးပြားေရးအေနနဲ႔ကေတာ့ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံသားေတြဟာ အစားအစာ ၊ အေဖ်ာ္ယမကာ ၊ ဘိလပ္ေျမ ၊ သေဘၤာျပဳျပင္ေရး ၊ ခ်ည္မွ်င္အထည္ ၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ၊ သတၱဳပစၥည္းမ်ား ၊ သစ္ ၊ စကၠဴ ၊ ႐ြံ႕ေစးေျမေစး လုပ္ငန္းမ်ား နဲ႔ ဟိုတယ္ ခရီးသြားလာေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ ပ်မ္းမွ်ဝင္ေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄၁၅၇၂ ျဖစ္ၿပီး ကမာၻမွာ ၃၅ခုေျမာက္ အခ်မ္းသာဆုံးႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးစနစ္ အေနနဲ႔ကေတာ့ ယူ႐ိုကို သုံးပါတယ္။

ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံမွာ အစိုးရႏွင့္ ပုဂၢလိက ပညာေရးဟူ၍ပညာေရး ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အထက္တန္းေက်ာင္းဒစ္ပလိုမာကို အဆင့္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအတြင္းဝင္သည့္သူမ်ားသာေပးၿပီး က်န္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုေတာ့ ထိန္းသိမ္းလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမ်ားဟာ သာမာန္အားျဖင့္ ဝင္ခြင့္သတ္မွတ္ထားျခင္းမရွိပဲ အထက္ေက်ာင္းဒစ္ပလိုမာအရ ေျဖသင့္သည့္သူမ်ားသာဝင္ခြင့္အတြက္ေျဖဆိုရပါတယ္။ ဆိုက္ပရပ္ႏိုင္ငံေက်ာင္းသားမ်ားဟာ ပိုမိုျမင့္မားတဲ့ ဘြဲ႕မ်ားအတြက္ ဂရိ ၊ တူရကီ ၊ ဥေရာပႏွင့္ ေျမာက္အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားတြင္တက္ေရာက္ၾကရပါတယ္။