ကမ္ဘာပေါ်က လူ့သက်တမ်းအရှည်ဆုံး ၁၀ နိုင်ငံ

လူသားတစ်ယောက်အတွက် အကြီးမားဆုံးသောဆုလာဒ်ကတော့ အသက်ရှည်ကျန်းမာစွာနေထိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုနေထိုင်နိုင်ဖို့ဆိုတာကလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ သန့်ရှင်းတဲ့ဝန်းကျင်ရှိရမှာဖြစ်သလို ပြည့်ဝတဲ့အဟာရ၊ လျော်ကန်တဲ့အားကစားလိုက် စားမှုတွေအပြင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရဲ့ အခြေခံကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်ရေး လုပ်ငန်းတွေကလည်း အရေးပါတဲ့နေရာကနေပါဝင်ပါတယ်။

မျက်မှောက်ခေတ်မှာတော့ အထက်ပါအခွင့်အရေးတွေရဖို့ဆိုတာကလည်း နောက်ခံ အသိုင်းအဝိုင်း၊ငွေကြေးပြည့်စုံဖို့လိုအပ်လာတာကြောင့် ကမ္ဘာသူ/သားအားလုံး ရယူနိုင် ဖို့တော့မလွယ်ပါဘူး။ ဒီနေရာမှာမျှဝေပေးချင်တာကတော့ ၂၀၁၇ခုနှစ် CIA ရဲ့စာရင်းအရ ကမ္ဘာပေါ်မှာလူ့သက်တမ်း အရှည်ဆုံးနိုင်ငံ(၁၀)နိုင်ငံအကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

၉ ။ ဆွစ်ဇာလန် (၈၂.၆နှစ်)

ဥရောပမှာ ရှိတဲ့ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံဟာ သာယာအေးချမ်းပြီး ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ထင်ရှားပါတယ်။ သန့်ရှင်းတဲ့လေထု၊ရောဂါပိုးကင်းစင်တဲ့သောက်ရေ၊ မြင့်မားတဲ့လူနေမှုစနစ်တွေဟာ ဆွစ်လူမျိုးတွေ အသက်ရှည်ရခြင်းရဲ့လျို့ဝှက်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံရဲ့ စား သောက်ကုန်တွေကိုအမြဲတစ်စေကြီးကြပ်တဲ့ Mobile team အဖွဲ့များစွာရှိနေသလို အစိုးရရဲ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းတွေဟာလည်း အပျံစားဖြစ်တာကြောင့် အသက် ရှည်ဆုံး၊အကြွယ်ဝဆုံးစတဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ကမာ့္ဘစံနှုန်းထား သတ်မှတ်ချက်တိုင်းမှာ ဆွစ်ဇာလန်ကို ချန်ခဲ့ဖို့ဆိုတာမဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံရဲ့ ပျှမ်းမျှလူသက်တမ်းက တော့ (၈၂.၆)နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။

၉။ ဂန့်ဇီ Guernsey (၈၂.၆နှစ်)

ပြင်သစ်နိုင်ငံနော်မန်ဒီကမ်းလွန်နဲ့ အင်္ဂလိပ်ရေလက်ကြားအတွင်းမှာရှိနေတဲ့ Guernsey ကျွန်းဟာ(၂၅)စတုရန်းမိုင်သာကျယ်ဝန်းတဲ့ ကျွန်းလေးဖြစ်ပါတယ်။ ဗြိတိန်ထံကနေ အကူအညီများစွာယူထားရပေမယ့် ဗြိတိန်လက်အောက်ခံမဟုတ်ပဲ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ကျွန်းလေးဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကျွန်းကလေးမှာ ကြွယ်ဝတဲ့သူအလွန်ပေါများပြီး အစိုးရထံအခွန်အခပေးဆောင်ရတာ အလွန်နည်းပါးတာ ကြောင့် ကျွန်းသားတွေဟာငွေကြေးကိုအသုံးပြုပြီး အကောင်းဆုံးကျန်းမာရေးစနစ်ကို တည်ဆောက်နိုင်ကြပါတယ်။  ထူးခြားချက်ကတော့ Guernsey ကျွန်းသားအများစုဟာ ဆေးလိပ်၊အရက်သောက်သုံးမှုမရှိသလောက်ကိုဖြစ်ပြီး ကျွန်းရဲ့ဝန်းကျင်ဟာ သဘာဝ အတိုင်းသာအစဉ်ရှိနေတဲ့အချက်ဖြစ်ပါတယ်။ Guernsey ကျွန်းသားတွေရဲ့ ပျှမ်းမျှသက် တမ်းဟာ (၈၂.၆)ဖြစ်တယ်လို့သိရပြီး သူတို့ရဲ့အသက်ရှည်ရခြင်းလျို့ဝှက်ချက်ကတော့ အခြေခံကျန်းမာရေးဗဟုသုတကို သဘာဝအတိုင်းပေါင်းစပ်နေထိုင်ခြင်းဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

၈။ အန်ဒိုရာ (၈၂.၉ နှစ်)

ဥရောပက ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံငယ်လေးဖြစ်တဲ့ အန်ဒိုရာဟာ ပြင်သစ်နိုင်ငံရဲ့တောင်ဘက် ၊ စပိန်နိုင်ငံရဲ့ မြောက်ဘက်မှာတည်ရှိပါတယ်။ ဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၁၈၀ ခန့်သာကျယ်ဝန်းပြီး နေထိုင်သူဦးရေကလည်း ၇သောင်းကျော်ပဲ ရှိတဲ့နိုင်ငံလေးပါ။

အင်ဒိုရာဟာစီးပွားရေးလျှင်မြန်စွာ ဖြစ်ထွန်းလာတဲ့အပြင် နိုင်ငံရဲ့ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကိုလည်းမြှင့်တင်ရာမှာလည်း မှန်မှန်နဲ့မြန်မြန်ဖွံဖြိုးလာနေပါတယ်။ သစ်တောဧရိယာများစွာကိုထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သလို နိုင်ငံသားတိုင်းကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အထူးခံစားခွင့်တွေက အင်ဒိုရာနိုင်ငံရဲ့ ပျှမ်းမျှသက်တမ်းကို (၈၂.၉) နှစ်အထိ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။

၇။ ဟောင်ကောင် (၈၃နှစ်)

ဟောင်ကောင်ကတော့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသဖြစ်ပေမယ့် သီးခြားနိုင်ငံတစ်ခုသဖွယ်ရပ်တည်နေတဲ့ ဒေသဖြစ်ပါတယ်။ ဧရိယာစတုရန်းမိုင် ၄၂၈ သာကျယ်ဝန်းပေမယ့် ဟောင်ကောင်မှာနေထိုင်သူဦးရေက ၇သန်းကျော်တောင်ရှိပြီး ၁စတုရန်းမိုင်မှာ ၁၇၅၅၂ယောက် နှုန်းနဲ့ နေထိုင်ပါတယ်။

လူဦးရေထူထပ်သိပ်သည်းမှု၊စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများစွာထုတ်လုပ်မှု၊ နိုင်ငံတွင်း ညစ်ညမ်း ဧရိယာများစွာရှိနေမှုကြားကပဲ ဟောင်ကောင်အစိုးရဟာ သူနိုင်ငံသားတွေကို ကမ္ဘာ အသက်ရှည်ဆုံးဆိုတဲ့ စာရင်းထဲပါနိုင်အောင် စီမံနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အခြေခံအချက်ကတော့ ဟောင်ကောင်ဟာ အခြေခံပြည်သူကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာအကုန်အကျခံ ရင်းနှီးခဲ့တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးဖြစ်ပါ တယ်။ ဟောင်ကောင်သားတစ်ဦးချင်းရဲ့ ပျှမ်းမျှသက်တမ်းကတော့ (၈၃)နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။

၆။ အိုက်စလန် (၈၃.၁ နှစ်)

ဥရောပက အိုက်စလန်နိုင်ငံဟာ လူဦးရေနည်းပါးတဲ့အတွက် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုနည်းပါးတယ်။ အကျိုးဆက်ကတော့ အိုက်စလန်မှာ ခြင်မရှိပါဘူးတဲ့။ လေထုအတွင်း ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ထုတ်လုပ်မှုအလွန်နည်းတာကြောင့် သန့်ရှင်းတဲ့လေထုကိုပိုင်ဆိုင်ထားပြီး နိုင်ငံရဲ့နေရာအတော်များများဟာ သစ်တောတွေ နဲ့ဖုံးအုပ်ထားပါတယ်။

အဟာရပြည့်ဝတဲ့စားသောက်ပုံကိုဇယားနဲ့တစ်ကွ စားသောက်တဲ့ မိသားစုစာရင်းဟာ အိုက်စလန်မှာအလေ့အထလိုတောင်ဖြစ်နေတာကိုတွေ့ရမှာဖြစ်ပြီး လတ်ဆတ်တဲ့ ပင်လယ်စာအပါအဝင် ဓာတုနည်းနဲ့ကင်းဝေးတဲ့ အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ ကြောင့်လည်း အိုက်စလန်ကျွန်းသူ ကျွန်းသားတွေဟာအသက်ရှည်ရှည်နေနိုင်ကြပါတယ်။ ကမ္ဘာအကြွယ်ဝ ဆုံးနိုင်ငံတွေအနက်ကတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့် ပညာရေးနဲ့ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကတော့ အထူးတလည်ညွှန်းဆိုစရာမလိုဘူးထင်ပါတယ်။ နှစ်စဉ်ကောက်ယူတဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အပျော်ရွှင်ရဆုံးသော နိုင်ငံစာရင်းမှာ အိုက်စလန်ဟာအမြဲလိုလိုပါဝင်နေတာကိုတွေ့ရ မှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံသားတိုင်းရဲ့ ပျှမ်းမျှသက်တမ်းကတော့ (၈၃.၁)နှစ်အထက်ဖြစ်ပါတယ်။

၅။ ဆန်မာရီနို (၈၃.၃နှစ်)

ပျော်ရွှင်စရာအသိုက်အမြုံလေးရှိမယ်၊လုပ်ငန်းခွင်မှာ ဖိအားကင်းကင်းနဲ့ အလုပ်လုပ် နိင်မယ်၊ ကျန်းမာရေးလိုက်စားမှုတွေကို နေ့စဉ်ပြုလုပ်မယ်၊ ဘာသာတရားရဲ့လွှမ်းခြုံမှု တွေကိုအမြဲသက်ရောက်မှုရှိမယ်ဆိုရင်တော့ ဘဝကိုအသက်ရှည်ရှည် ဖြတ်သန်း ရမှာပါလို့ ပညာရှင်တွေရဲ့ပြောဆိုမှုတွေရှိနေပါတယ်။

ဥရောပက ဆန်မာရီနိုနိုင်ငံငယ် လေးကတော့ အထက်ပါစံနှုန်းထားတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှုရှိနေပြီး နိုင်ငံသားအများစုက ချမ်းသာကြသလို အစိုးရရဲ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးမှုကလည်း ကောင်းမွန်လှပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာဆိုရင် မိုနာကိုနဲ့ ဗာတီကန်စီးတီးပြီးတဲ့နောက်မှာ တတိယမြောက်အသေးငယ်ဆုံးဖြစ်တဲ့ ဆန်မာရီနိုရဲ့ ပျှမ်းမျှသက်တမ်းဟာ (၈၃.၃)နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။

၄။ မကာအို (၈၄.၆ နှစ်)

မကာအိုကလည်း ဟောင်ကောင်လိုပဲ တရုတ်ရဲ့ အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အာရှရဲ့လောင်းကစားမြို့တော်အဖြစ် နာမည်ကျော်တဲ့ မကာအိုဟာ လောင်း ကစားလုပ်ငန်းတွေကို အစိုးရကတရားဝင်ခွင့်ပြုပေးထားပြီး ယင်းကနေပဲ အကျိုး အမြတ်များစွာရရှိနေတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

မကာအိုဟာ နိုင်ငံသားတွေအတွက်တော့ အကောင်းဆုံးကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုတွေကို အခမဲ့ပေးထားပါတယ်။ အချို့ကတော့ မကာအိုမှာ ပုံမှန်စားရေး၊ သောက်ရေးကိစ္စတွေအတွက် အပြင်းအထန်အလုပ်လုပ်ဖို့မလိုသလို လောင်းကစား ပြုလုပ်နေရာတာကပဲ လူဘဝဖိအားအချို့ကိုလျော့ချနိုင်တာကြောင့် မကာအိုသားတွေ အသက်ရှည်ကြတယ်လို့ အရွှန်းဖောက်ပြောဆိုမှုတွေရှိပါတယ်။ တကယ်တော့ မကာအိုသားတွေဟာ လောင်းကစားဝိုင်းတွေမှာ ဝင်မကစားဖို့တားမြစ်ထားပါတယ်။ မကာအိုနိုင်ငံရဲ့ ပျှမ်းမျှ လူ့သက်တမ်းကတော့ အသက်(၈၄.၆)နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။

၃။ စင်ကာပူ (၈၅.၂ နှစ်)

စီးပွားရေး ၊ ပညာရေး ၊ လူနေမှုစနစ်တို့မှာ အမြဲကမ္ဘာ့ထိပ်ဆုံးနေရာတွေမှာ ရပ်တည်နေလေ့ရှိတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှကျွန်းနိုင်ငံလေး စင်ကာပူဟာ ဒီစာရင်းမှာလည်း ထိပ်ပိုင်းနေရာမှာပဲ ရပ်တည်နေပြန်ပါတယ်။ စင်ကာပူနိုင်ငံဟာ လျှင်မြန်စွာဖွံဖြိုးလာတဲ့ စီးပွားရေးနည်းတူ နိုင်ငံရဲ့လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံဖြိုးရေးကဏ္ဍကိုလည်း တစ်ပြေးညီ တိုးတက်မှုရှိအောင်လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်လို့ဆိုရပါမယ်။

နိုင်ငံသားတိုင်းအတွက် အကောင်းဆုံးကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးနိုင်သလို တစ်ဖက်ကလည်း သဘာဝပတ် ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နေခဲ့ရာ အကျိုးရလဒ်ကတော့ စင်ကာပူဟာ ကမ္ဘာနေချင်စဖွယ်အကောင်းဆုံးမြို့တော်စာရင်းမှာ အမြဲလိုလိုကိုပါဝင် နေခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါအပြင်အခြားသိမှတ်စရာတစ်ခုကတော့ စင်ကာပူဟာ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား စတဲ့ထိပ်သီးနိုင်ငံတွေကို ကျော်ဖြတ်ပြီး အာရှရဲ့ အသန့်ရှင်းဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ စင်ကာပူနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ပျမ်းမျှ လူ့သက်တမ်းကတော့ (၈၅.၂နှစ်) ဖြစ်ပါတယ်။

၂။ ဂျပန် (၈၅.၃ နှစ်)

အသက်ရှည်ဆုံးနဲ့ ပတ်သတ်လို့ ဘယ်သူတွေ ဘယ်လိုပဲ စာရင်းထုတ်ထုတ် အဆင့် ၃ အတွင်းအမြဲဝင်နေတာကတော့ ဂျပန်နိုင်ငံပဲဖြစ်ပါတယ်။ အာရှရဲ့စီးပွားရေးအတိုးတက်ဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သလို ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအကောင်းဆုံး နိုင်ငံစာရင်းမှာလည်း ဂျပန်ဟာ ပါဝင်နေပါတယ်။

နူးညံ့သိမ်မွေ့နေတဲ့ရိုးရာဓလေ့ဟန်ပန်၊ နည်းစနစ်ကျနတဲ့ လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ်ပျိုးထောင်မှု စီမံကိန်းတွေပိုင်ဆိုင်တဲ့ ဂျပန်နိုင်ငံဟာကမ္ဘာပေါ်မှာလူသက်တမ်းအရှည်ဆုံး နိုင်ငံအဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့တာ အတော်ကြာနေပါပြီ။ ဂျပန်လူမျိုးတွေရဲ့ ပျှမ်းမျှသက်တမ်းဟာ (၈၅.၃)နှစ်အထိရှိတယ်။

၁။ မိုနာကို (၈၉.၄ နှစ်)

CIA ရဲ့ ၂၀၁၇ စာရင်းအရ ကမ္ဘာ့လူသက်တမ်းအရှည်ဆုံး နိုင်ငံစာရင်းမှာ နံပါတ် ၁ နေရာမှာရှိနေတာကတော့ ကမ္ဘာ့ဒုတိယအသေးဆုံး နိုင်ငံလေးဖြစ်တဲ့ မိုနာကိုပါ။ နိုင်ငံအကျယ်အဝန်းက စတုရန်းမိုင် ၁မိုင် မပြည့်သလို နေထိုင်သူဦးရေကလည်း ၄သောင်းတောင် မပြည့်ပါဘူး။

ကောင်းမွန်တဲ့ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်၊မြင့်မားတဲ့လူနေမှုအဆင့်အတန်း၊ ပြည့်စုံတဲ့ရာသီဥတုအခြေအနေ တွေနဲ့အတူ လိုအပ်ချက်တိုင်းကိုဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တဲ့ အသေးစိတ်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း တွေပိုင်ဆိုင်ထားတာကြောင့် မိုနာကိုဟာ နံပါတ် ၁ ရောမှာ ရှိနေရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ သက်ကြီးဘိုးဘွားတွေအတွက်တော့မိုနာကိုဟာ သုခဘုံပါပဲ။ မိုနာကို မှာနေထိုင်သူတစ်ဦးရဲ့ပျှမ်းမျှသက်တမ်းဟာ (၈၉.၄)နှစ်ဖြစ်ပြီး စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့တစ်ချက်ကတော့ မိုနာကိုဟာနိုင်ငံသာသေးငယ်ပေမဲ့ ကမ္ဘာနေထိုင်မှုစရိတ် အမြင့်မားဆုံးသောနိုင်ငံစာရင်းမှာပါဝင်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

CIA က ထုတ်တဲ့ ဒီစာရင်းမှာ နိုင်ငံတွေ နဲ့ အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ စုစုပေါင်း ၂၂၃ ခုပါဝင်နေပြီး လူ့သက်တမ်းအတိုဆုံးနိုင်ငံတွေ အဖြစ်စာရင်း ဇယားရဲ့အောက်ဆုံးမှာ ရပ်တည်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေကတော့ ဂါဘွန်(၅၂.၁နှစ်) ၊ ဆွာဇီလန်(၅၂.၁နှစ်) ၊ အဖဂန်နစ္စတန်(၅၁.၇နှစ်) ၊ ဂီနီဘီဆော Guinea-Bissau (၅၁နှစ်) နဲ့ ချက်ဒ် Chad နိုင်ငံ (၅၀.၆နှစ်) တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူများနိုင်ငံတွေရဲ့ သက်တမ်းကို ဖတ်ပြီးပြီ ဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပျမ်းမျှ လူ့သက်တမ်းကိုလည်း သိချင်ကြမယ်ထင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကတော့ ဒီစာရင်းရဲ့ နံပါတ် ၁၆၆ နေရာမှာ ရပ်တည်နေပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ပျမ်းမျှလူ့သက်တမ်းကတော့ ၆၈.၂ နှစ် ဖြစ်ပါတယ်။

Ref:
List of countries by life expectancy (CIA 2017)
The US CIA published the following life expectancy data in its World Factbook